Strona:Opis ziem zamieszkanych przez Polaków 1.djvu/356

Ta strona została skorygowana.
W latach Przeciętny przyrost roczny na 1,000 głów wynosił
W Prusach Wschodnich W Prusach Zachodnich
1816—1855 14,3 16,8
1855—1900 5,8 8,0
1816—1900 12,5 12,1

Z tablicy pierwszej wynika, że Prusy Wschodnie były w r. 1816 gęściej zaludnione od Prus Zachodnich, w ciągu wieku jednak stosunki zmieniły się na ich niekorzyść. Pozostaje to w ścisłym związku z rozwojem rolniczym, przemysłowym i handlowym obu dzielnic. Prusy Zachodnie posiadają nietylko w szeregu powiatów bardzo dobrą glebę, ale zdobyły się także na wytworzenie pewnych gałęzi przemysłu i zyskały bardzo przez ożywienie się ruchu handlowego w zatoce Gdańskiej, gdy natomiast żyzne niziny nadniemeńskie w Prusach Wschodnich leżą jeszcze w znacznej części odłogiem, przemysłu w tej prowincyi niema, a handel Królewca upada. Ten związek między rozwojem ekonomicznym, a gęstością zaludnienia, uwydatnia się jeszcze więcej, gdy zestawimy ze sobą pojedyńcze powiaty. W wykazie poniższym opuszczamy powiaty miejskie, jako nienadające się wcale do porównania z wiejskiemi, a powiaty, zamieszkane wyłącznie przez żywioł niepolski, oznaczamy drukiem drobnym, dla odróżnienia od powiatów, posiadających mniejszy lub większy procent ludności polskiej. Cyfry poniższe są wynikiem spisu urzędowego ludności z r. 1900.

Prusy Wschodnie.


Powiat głów na
1 km. kw.
Gąbin ..... 69,7
Stołupiany ... 63,0
Nizinny .... 62,0
Tylża ..... 59,8
Królewiec ... 59,3
Reszel ... 59,0
Brunsberga ... 57,0
Szyłokarczma .. 53,3
Rastembork . 52,8
Rybaki .... 49,8
Heiligenbeil ... 48,9
Ełk ..... 48,1
Labiewo .... 48,0
Powiat głów na
1 km. kw.
Kłajpeda .... 47,8
Lębork .... 47,1
Fryląd .... 46,5
Pr. Holland ... 46,5
Ostróda ... 46,3
Olecko ... 45,7
Lec ..... 45,2
Gołdapia .. 45,1
Olsztyn ... 44,4
Ragneta .... 44,4
Piłkała .... 43,9
Welawa ....

43,6