Dołączamy do uwag o działalności Związku spółek zarobkowych w W. Ks. Poznańskiem i Prusach Zachodnich pogląd na rozwój tych pożytecznych instytucyi od powstania związku do r. 1902. Podajemy w tym celu zestawienie liczby spółek i członków, należących do związku, oraz ważniejsze cyfry z bilansów w odstępach pięcioletnich.
| Rok | Liczba spółek |
Liczba członków |
| 1873 1875 1880 1885 1890 1895 1900 1902 |
43 50 57 60 71 93 126 138 |
7,660 9,599 13,440 20,435 26,553 32,282 53,505 62,135 |
| Rok | Udziały | Fundusze zapasowe |
Oszczędno- ści („Depo- zyty”) |
Zyski | Suma bilansowa |
| 1873 1875 1880 1885 1890 1895 1900 1902 |
623,486 816,462 1,249,107 1,961,275 2,683,444 3,928,721 7,354,505 9,218,770 |
74,296 111,115 357,034 847,647 1,177,635 1,548,344 2,869,579 3,613,269 |
2,600,869 3,414,437 5,219,266 8,676,014 12,523,183 16,774,448 37,787,516 49,282,288 |
53,946 32,948 26,523 28,583 38,106 76,128 561,518 871,620 |
3,739,302 4,664,842 7,218,109 11,890342 16,980,741 24,379,509 53,559,698 68,594,954 |
Porównywując ze sobą te cyfry, widzimy, że w kilkunastu pierwszych latach istnienia związku, spółki rozwijały się bardzo powoli, a także zaufanie do nich, wyrażające się sumą powierzanych im oszczędności, było niewielkie. W latach ostatnich natomiast nastąpiło wielkie ożywienie, co oczywiście pozostaje w bezpośrednim związku z ruchem, który w następstwie polityki germanizacyjnej uwydatnił się w społeczeństwie polskiem na wszystkich
