na Mazowszu z językiem polskim, istnieje przy uniwersytecie królewieckim lektorat języka polskiego (założony w r. 1723), a dla pastorów litewskich lektorat języka litewskiego. Od początków wieku XIX uniwersytet królewiecki, niegdyś bardzo głośny i ściągający młodzież nawet z dalszych stron, upada coraz więcej. Ostatnim okresem tego rozkwitu były czasy, kiedy działał tam największy z filozofów niemieckich, Imanuel Kant. W r. 1898 było w tym uniwersytecie, na ogromną liczbę 119 profesorów i docentów, tylko 671 studentów i 58 wolnych słuchaczów. W połowie
wieku XVII natomiast zakład ten, przy znacznie mniejszej liczbie profesorów, posiadał przeszło 2,000 studentów.
„Liceum Hosianum” w Brunsberdze na Warmii niemieckiej nie jest pełnym uniwersytetem, lecz akademią z dwoma fakultetami, teologicznym katolickim i filozoficznym. Założył je w r. 1569 kardynał Hozyusz, biskup warmiński, sprowadzając do niego Jezuitów z Wilna. W r. 1818 rząd pruski przekształcił ten sławny dawniej zakład na akademię z 2 wydziałami, pozostawiając mu charakter katolicki. Obecnie „Lyceum Hosianum”, wraz z seminaryum duchownem w Brunsberdze, odgrywa na Warmii katolickiej mniej więcej tę samą rolę, co uniwersytet królewiecki w protestanckich Prusach Wschodnich: służy przedewszystkiem dla wy-
