Strona:Opis ziem zamieszkanych przez Polaków 1.djvu/444

ryka Pobożnego, spadła na kraj straszliwa klęska w postaci najazdu tatarskiego. Pod Lignicą książę poległ, walcząc mężnie, w nierównej walce (w r. 1241), a po jego śmierci jego państwo jego rozpada się wbrew testamentowi Ś-tej Jadwigi (żony Bolesława Brodatego), która domagała się następstwa tronu tylko dla synów pierworodnych, gdy młodsi mieli poświęcać się stanowi duchownemu. Trzej synowie Henryka Pobożnego, Henryk, Bolesław i Konrad, podzielili między siebie spuściznę ojcowską, i w ten sposób powstały także na Dolnym Śląsku trzy księstewka: Wrocławskie, Lignickie i Głogowskie. Nie skończyło się jednak na tem. Książęta nie ustawali w działach, a w następstwie tego Śląsk rozdrobnił się na wielką liczbę maleńkich państewek, niezdolnych do rozwoju samodzielnego i obrony przed nieprzyjacielem zewnętrznym, a zwalczających się często nawzajem. W r. 1335 było ich na całym Śląsku ogółem jedenaście, a pod koniec wieku XIV-go 17 na samym Dolnym Śląsku. Istniały więc stolice książęce w Brzegu, Bytomiu, Cieszynie, Karniowie, Głogowie, Gurowie, Jaworzu (Jauer). Ścinowie (Steinau), Świdnicy, Lwowie (Löwenberg), Koźlu, Oleśnicy, Lignicy, Niemodlinie (Falkenberg), Wrocławiu, Opolu, Ziembicach (Münsterberg), Żeganiu (Sagan), Raciborzu, Strzelnie, Zatorze, Opawie.
 Łatwo zrozumieć, że książątka śląscy, w poczuciu swej słabości, uznawali potrzebę oparcia się o silniejszy organizm państwowy, a nie znajdując takiego oparcia w rozdrobnionem wówczas także państwie polskiem, zwracali się do pobliskiej Pragi czeskiej, do której przyciągała ich nadto kwitnąca tam, a sympatyczna im z tradycyi, kultura niemiecka. Tak więc już w wieku XIII poczęły wytwarzać się ścisłe związki między królami czeskimi a książętami śląskimi. W r. 1246 Czesi zagarnęli po śmierci ks. Mieczysława Opawę i Karniów, a w r. 1289 książęta bytomski i opolski uznali zwierzchnictwo króla Wacława IV. W pierwszej połowie wieku następnego nastąpiło połączenie wszystkich ziem śląskich z koroną czeską. Energiczny król Jan umiał skłonic w r. 1327 prawie wszystkich książąt do uznania swego zwierzchnictwa. Uczynili to najpierw książęta Bolko Niemodliński i Władysław Kozielski, a niebawem także Kazimierz Cieszyński i Jan Oświecimski. W ich ślady wstąpili książęta dolnośląscy z Hen-