Strona:Opis ziem zamieszkanych przez Polaków 1.djvu/452

przez jego ojca, młody król pruski, Fryderyk II. Pretensye jego opierały się na umowie, zawartej w t. 1537, między jednym z jego przodków, elektorem brandenburskim, Joachimem II, a Fryderykiem II, księciem na Lignicy. Brandenburczycy od dawna już spoglądali łakomem okiem na bogate kraje śląskie, graniczące z ich piasczystą marchią i korzystając z kłopotów książąt tamtejszych, przygotowywali sobie grunt do przyszłych zdobyczy, równocześnie zaś, występujac w obronie Niemców protestantów na Śląsku, usiłowali zjednać sobie przychylność ludu tamtejszego. Słabe rządy małoletniego Ludwika w Czechach i na Śląsku (1516—1526) właśnie w czasie rozszerzania się reformacyi, sprzyjały tym zabiegom. Margrabia Jerzy Brandenburski porozumiał się z książętami na Opolu i Raciborzu i zawarł z nimi umowę, według której w razie wymarcia ich rodu dzierżawy ich miały przypoaść w udziale elektorom, wrazie zaś wcześniejszego wygaśnięcia dynastyi elektorskiej, Piastowicze mieli objąć posiadłości brandenburskie. Równocześnie wyrobił sobie prawa, drogą zastawu, do księstwa Karniowskiego (po niem. Jägerndorff) (w r. 1523), oraz do ziem Bytomskiej i Bogumińskiej (1526), które były dawniej połączone z Opolem. Wreszcie zaś przygotował układ spadkowy ze swoim szwagrem, księciem na Brzegu i Lignicy.
 Gdy po śmierci wczesnej Ludwika rządy w Czechach i na Śląsku objął książę austryacki Ferdynand i począł występować energicznie przeciw szerzącej się reformacyi, doszło do ostatecznego sformułowania przygotowanych od dawna układów. Prostestancki książę Lignicki, Fryderyk II, dał skłonić się do zawarcia traktatu, który rzekomo miał zapobiedz przywróceniu katolicyzmu w jego posiadłościach, i tak stanęła w r. 1537 między nim a wspomnianym już elektorem brandenburskim Joachimem II, umowa tej treści: Jeżeli Piastowicze Ligniccy wymrą wcześniej, to księstwa Lignickie, Brzeskie i Wołowskie będą przyłączone do Brandenburgii, jeżeli natomiast wymrą wcześniej Hohenzollernowie Brandenburscy, to Piastowicze Lignicy otrzymają w spuściźnie część ich posiadłości. Była to więc umowa zupełnie podobna do tej, którą Jerzy Brandenburski zawarł już wcześniej z książętami na Opolu i Raciborzu. Rzecz oczywista, że umowy te pozostawały w sprzeczności ze stosunkiem lenniczym książąt śląskich względem