Strona:Opis ziem zamieszkanych przez Polaków 1.djvu/456

pokoju wrocławskiego — i Śląsk pozostał własnością królów pruskich.
 Zajmując w roku 1742 ziemię śląską, Fryderyk II zastał kraj w znacznej już części zniemczony. Wszystko złożyło się na to, aby pozbawić Śląsk charakteru pierwotnego, wyprzeć ludność polską z jej odwiecznych siedzib lub oddać ją na pastwę germanizacyi, napełnić kraj Niemcami, zapewnić obcym przybyszom wpływy i przewagę materyalną. Germanizowali systematycznie prawie wszyscy książęta Piastowscy przez sprowadzanie licznych osadników niemieckich, nadawanie im rozmaitych przywilejów, powoływanie ich do urzędów i oddawanie im rozległych obszarów ziemi, tytułem darowizny, zastawu lub sprzedaży. Germanizowali królowie czescy i cesarzowie niemieccy, aby zerwać wszelkie związki historyczne i narodowe między tym krajem a państwem polskiem. Germanizowało duchowieństwo, zwłaszcza zakonne, pochodzące z Niemiec lub wychowane w tradycyach niemieckich; niemało też przyczyniła się do zniemczenia kraju reformacya. Nie jest to zapewne przypadek tylko, że właśnie ta część Śląska, w której przyjęły się nauki Lutra, Kalwina i innych reformatorow, zniemczyła się zupełnie, a na obszarach prawie czysto katolickich utrzymała się dotąd zwycięzko narodowość polska; w każdym zaś razie związek między reformacyą i germanizacyą jest bardzo widoczny. Tam, gdzie Polacy mieszkali zwartą masą, a tem samem i duchowieństwo świeckie było polskie, nowe nauki nie znalazły liczniejszych wyznawców. Gdzie natomiast już w czasach reformacyi siedzieli w większej liczbie Niemcy, prąd nowy ogarnął miasta i wioski, i z biegiem czasów wyginęły resztki ludności polskiej. I nie dziw; reformacya pzyniesiona z Niemiec, opierająca się na biblii niemieckiej, głoszona przez predykantów niemieckich i wprowadzająca język niemiecki do kościołów i wogóle do praktyk religijnych, była na Śląsku sama z siebie czynnikiem germanizacyjnym. Łączyła wszystkich wyznawców nowej wiary, bez różnicy narodowosci, w gminy, w których przewodzili Niemcy, nadała językowi niemieckiemu przewagę nad polskim i wytworzyła wsród ludu sympatye dla ościennych książąt niemieckich, którzy występowali w roli obrońców protestantyzmu i ułatwiali