Strona:Opis ziem zamieszkanych przez Polaków 1.djvu/461

ku północnemu zachodowi Odra, zasilana z lewej strony wartkiemi potokami górskiemi, z lewej szeregiem rzek, spływających wolno z wyżyny. Nazwa Górnego Śląska, którą nosi ten kraj już od wielu wieków, ma swoje uprawnienie fizyczno-geogarficzne, ale zgadza się mało z wyglądem zewnętrznym. Gór tam niema. Jest to dość jednostajna wyżyna, wznosząca się około 200 metrów ponad poziom morza, wśród której tylko miejscami wyróżniają się niskie pasma piasczystych pagórków. Ogólny przyrodzony charakter tego obszaru nie różni się znacznie od znanego nam już poznańskiego; tylko takich rozległych bagnistych nizin, jak nad Notecią i Obrą, ani labiryntu jezior — tam niema, a natomiast lasy pokrywają daleko większe obszary.
 Górny Śląsk łączy się z W. Ks. Poznańskiem na niewielkiej przestrzeni, przypierając jednym tylko powiatem, Kluczborskim, do południowej krawędzi powiatu Kluczborskiego. Granica na tem miejscu jest odwieczna, ale tylko przypadkowa, nie uzasadniona żadnemi względami fizyczno-geograficznemi ani etnograficznemi. To też podróżny, przybywający z W. Ks. Poznańskiego do powiatu Kluczborskiego koleją kluczborską, nie zauważy żadnej różnicy. Jest to zupełnie ten sam kraj i ta sama zamieszkuje go ludność. Wielowiekowy rozdział polityczny nie wytworzył różnic, rzucających się w oczy. Zaraz na samym wstępie, w odległości 1 mili od granicy poznańskiej, spotykamy się z maleńkim miasteczkiem, które upamietniło się w dziejach wielkiem zwycięstwem Polaków nad Austryakami: z Byczyną (po niem. Pietschen), pod której murami Zamoyski w r. 1587 pobił na głowę popieranego przez część szlachty polskiej pretedenta do korony arcyksięcia Maksymiliana i po krótkim oblężeniu zabrał do niewoli. Obecnie jest to nędzna, zamieszkana przeważnie przez Niemców, mieścina, z 2,183 mieszk., nad torem kolejowym kluczborskim. Położona kilka mil dalej ku południowi stolica powiatu Kluczbork, nad sączącą się przez piaski rzeczką Stobrawą, podniosła się w czasach ostatnich, jako ważny węzeł kolejowy. Krzyżują się tam tory przez Zawadzki do Oleśnicy i przez Oleśno i Lubliniec do Tarnowskich Gór. W r. 1900 naliczono tam 10,236 mieszkańców. Trzecie miasteczko powiatu, również niemieckie, położone nad torem oleśnicko-kluczborskim, Wołczyn (Konstadt), posiada 3,523 mieszkań-