wiańskich, przypuszczać tedy wolno, że Litwini nieco wcześniej od Słowian z gniazda azyatyckiego wyruszyli.
Mówiąc o plemieniu litewskiem, ma się na myśli całość jego; ta zaś składała się z wymarłych już dzisiaj Prusów (od których Prusacy niemieccy nazwę dostali) i Jadźwingów, oraz z żyjących obecnie Litwinów i Łotyszów. Prusowie mieszkali na wschód od dolnej Wisły, w części Prus książęcych; mowa ich, przekazana nam w szczupłych okazach, wzbogacona licznemi wyrazami polskiemi, wygasła, pod naciskiem niemczyzny, w wieku XVII. Jadźwingowie siedzieli w lasach podlaskich, niepokojąc polskich i ruskich sąsiadów; wyginęli pod ich przewagą w wieku XIII, a mowa ich wygasła bez śladu.
Litwini mieszkają w części Prus książęcych, na północy Królestwa Polskiego (w powiatach Władysławowskim, Maryampolskim, Kalwaryjskim i Sejneńskim) i w guberniach Kowieńskiej i Wileńskiej Cesarstwa Rosyjskiego. Język ich, jak powiedzieliśmy, odznacza się wielką dawnością form i blizkością ze słowiańskiemi. Literatura litewska ma zabytki z w. XVI, treści przeważnie kościelnej, a dzisiaj powoli rozwija się, zwłaszcza w dzielnicy pod berłem niemieckiem. Skutkiem małego jej wpływu na ludność, język podzielił się na gwary: dolno-litewską czyli żmujdzką i górno-litewską, czyli właściwie litewską, nie mówiąc już o drobniejszych odcieniach podgwarowych.
Łotysze mieszkają w Kurlandyi i w powiatach Dźwińskim, Lucyńskim i Rzeżyckim gub. Witebskiej, czyli w tak zwanych Inflantach polskich. Mowa ich wcale jest blizka litewszczyzny, tak może, jak czeska polszczyzny. Ubogie ich piśmiennictwo rusza się dzisiaj głównie w Kurlandyi.
Języki litewski i łotewski bardzo się zasilały żywiołami słowiańskiemi, zwłaszcza polskim; obliczono, że w litewskim zapożyczenia polskie stanowią jedną trzecią część słownika. Takież wpływy polskie widać u Litwinów i pod względem kulturalnym.
Słowianie, przybywając ostatni z Aryjczyków do Europy, zajęli wschodnią część jej, osiadając początkowo na niezbyt rozległej
