kom życia codziennego, wsi, domom, gospodarstwu, ubiorowi i pożywieniu. Rozpoczniemy od tych właściwości, które się stosują do całego plemienia naszego (jak ustrój cielesny, język, wspólne wierzenia i zabobony, obrzędy i t. d.), a w dalszym ciągu zaglądniemy do wszystkich okolic kolejno i nadmienimy, czem jedna od drugiej się różni (w mowie, wierzeniach, zwyczajach, strojach i t. d.).
Wzrost średni człowieka określają na 165 centymetrów. Co do wzrostu Polaków, nie posiadamy dokładnych pomiarów ze wszystkich okolic i z tego, co dotąd dostrzeżono, zdaje się, że przeciętnie wzrost rodaków naszych chwieje się pomiędzy 160 a 169 cent., więc nazwany być może średnim i niewiele niższy jest od wzrostu Małorusinów, Litwinów, Białorusinów i Wielkorosyan.
Co do barwy skóry, to w plemieniu naszem panuje znaczna rozmaitość; zauważono, że ku południowi zwiększa się jej ciemność; naogół przeważa jasna, ale w mniejszym stopniu, niż u Małorusinów i Wielkorosyan, w równym, jak u Małorusinów galicyjskich.
Barwa włosów u Polaków najczęstsza jest kasztanowata (szatynowa), 40 do 74%; jasnowłosych i czarnowłosych mniej więcej równa ilość wszędzie się spotyka; ku południowi przeważa jaśniejsza, ku północy ciemniejsza barwa. Naogół Polacy mają ciemniejsze włosy od Małorusinów, Białorusinów, a zwłaszcza Litwinów i Wielkorosyan, ale nieco jaśniejsze od Rusinów galicyjskich.
Oczy w plemieniu naszem najczęściej bywają szaro-niebieskie (40 do 60%), po nich idą czarne (19 do 41%), spotykane bardziej ku południowi siedzib naszych.
Przechodząc teraz do wymiarów czaszki, nadmieniamy, że im dalej w przeszłość, tem więcej u Słowian znajduje się czaszek długogłowych[1]; dlaczego przodkowie nasi w tem się od nas różnili,
- ↑ Za miarę czaszek przyjęto tak zwany wskaźnik (indeks), t. j. liczbę, wypadającą ze stosunku szerokości czaszki do jej długości, przyjętej za 100. Jeżeli np. czaszka ma bez-
