nowicie zaś: nad ujściem Niemna zatoka Kurońska, zamknięta mierzeją Kurońską, nad ujściem Pregoły i Nogatu zatoka Fryska, albo Świeża, zamknięta mierzeją tej samej nazwy, wreszcie nad ujściem Wisły Gdańskiej, zatoka albo odnoga Gdańska z zatoką Pucką, do połowy tylko, po stronie wschodniej, oddzielona od pełnego morza mierzeją Hel. Czwarta taka zatoka, Szczecińska, znajduje się nad ujściem Odry, nie jest jednak oddzielona od morza mierzeją, lecz dwoma wyspami piasczystemi, Usedom i Wolin. Skutkiem napływu piasków morskich, porty, nie leżące nad ujściami większych rzek, zatracają coraz więcej swe znaczenie, zwłaszcza, że z biegiem czasu zwiększyły się znacznie rozmiary okrętów. Obecnie
„Cmentarz drzew“ na mierzei Kurońskiej.
jeszcze tylko Królewiec, Elbląg, Gdańsk, Szczecin, Lubeka i Kiel należą do portów wielkich i są dostępne dla wszystkich okrętów.
Przyjrzyjmy się bliżej powierzchni interesujących nas Pojezierzy.
Pojezierze Pomorskie ciągnie się szerokim grzbietem z południowego zachodu ku północnemu wschodowi, od Odry do Wisły. Grzbiet opada zwolna po stronie południowej do Warty i Noteci, po północnej do Baltyku. Wyniosłość wzgórz zwiększa się stopniowo ku wschodowi, i pasmo dosięga swego najwyższego punktu już
