Strona:Oscar Wilde - De profundis.djvu/153

sprawiało szaloną jakąś rozkosz. Ale ludzie tacy, jak Eccelino, są tylko anormalnemi typami zwyrodniałego społeczeństwa, a zwykłe okrucieństwo jest wprost objawem głupoty. Jest to zupełny brak intuicji. W czasach obecnych jest okrucieństwo wynikiem stereotypowych systemów, surowych, nietykalnych przepisów i — głupoty. System dośrodkowy, centralizacyjny jest zawsze królestwem głupoty. Najbardziej nieludzkiem ze wszystkich urządzeń obecnych jest — biurokratyzm. Przemoc jest tak samo zabójcza dla tych, którzy ją wywierają, jak i dla tych, względem których jest stosowana. Zasadniczem źródłem okrucieństwa, jakiego ofiarą stają się dzieci w naszych więzieniach, — jest główny zarząd więzienny oraz system, wprowadzony przez niego w życie. Ludzie, broniący tego systemu, mają najlepsze intencje. I ci nawet, którzy urzeczywistniają go w praktyce, kierują się również względami humanitarnemi. Odpowiedzialność spada na zasady dyscypliny więziennej, utrwaliło się bowiem przekonanie, że to, co stało się przepisem, musi być bezwzględnie dobre.
 Obchodzenie się obecne z dziećmi w więzieniach jest straszne głównie dlatego, że dzieci powierzane są ludziom, nie mającym poję-