Strona:PL-Denis Diderot-Kubuś Fatalista i jego Pan.djvu/089

domi ich osobliwych dziejów, powezmą podejrzenie i pospieszą uwiadomić majora, komendanta placu.
 Ów, człowiek bywały, uśmiechnął się z ostrzeżenia, nie zapoznając wszelako jego ważności. Otoczył komendanta fortecy szpiegami. Pierwszą relacją było, iż komendant wychodzi z domu niewiele, wieśniak zaś wcale. Nie było możebnem, aby ci dwaj ludzie przeżyli z sobą tydzień z rzędu, nie popadając w swój osobliwy nałóg; co też się stało.

 Widzisz, czytelniku, do jakiego stopnia jestem uprzejmy: zależałoby jedynie odemnie zaciąć batem konie zaprzężone do karawanu; u bram miejsca najbliższego noclegu zgromadzić Kubusia, jego pana, strażników czy też żandarmów wraz z resztą orszaku; przerwać historję Kubusiowego kapitana i wystawić waszą niecierpliwość na dowolne próby; ale na to trzebaby kłamać, a ja nie lubię kłamstwa, chyba że jest użyteczne i musowe. Faktem jest, iż Kubuś i jego pan nie ujrzeli już kirem odzianego wozu, i że Kubuś, raz po raz niepokojony narowami swego konia, ciągnął dalej opowieść.

 Jednego dnia, szpiegowie donieśli majorowi, iż zaszła bardzo żywa sprzeczka pomiędzy komendantem a wieśniakiem; iż następnie wyszli z domu, wieśniak przodem, komendant zaś, jak gdyby z pewnem ociąganiem, za nim, i udali się do głównego bankiera w mieście.
 Dowiedziano się później, iż, nie mając już nadziei widywania się, postanowili bić się do upadłego i że mój kapitan, który, jak panu mówiłem, był bogaty,