Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/175

znajdowane przy popielnicach sprzęty, nie są w jakim związku z ich kształtami? — Zdaje mi się, chociaż to domysł tylko, że wyciskane w koło punkta, mogły oznaczać liczbę lat przeżytych, a ucha płeć zmarłego; ale to w pewnego tylko rodzaju garnkach, w których guzy podwójne zastępują ucho.
 Wypukłe ozdoby nie są wcale pospolite i do najwykwintniejszych należą: tu odróżnić się dają, rozmaitego rodzaju ucha i rękojeści, zastępujące je niekiedy wydęcia nieprzedziurawione, guzy, pojedyńcze i podwójne, liście u góry zaokrąglone, a u dołu urny zwężające się, które widziemy na urnach w Lubaszu; ozdoby perłowe w pasy poukładane. Oto jest prawie wszystko, co najpospoliciéj na popielnicach znajdujemy.
 W Lubaskich popielnicach, przy liściach wypukłych, ozdobą wklęsłą są punkta we dwa rzędy ustawiane, które jakeśmy powiedzieli, oznaczać mogą lata zmarłego. Na urnach z pod Gruszewa, z epoki najdawniejszéj, bo przy nich znaleziony był młot kamienny, i naczyniach słowiańskich muzeum berlińskiego, obficie i prawie wyłącznie widziemy użyte ozdoby wypukłe perłowe, szeregami niekiedy aż we cztery ustawionemi rzędy, opasujące dokoła szyje. Ten rodzaj ornamentacij, aż do przesytu używany na monetach byzantyjskich, powtarza się w najdawniejszych i staranniéj wykonanych urnach polskich i szląskich. Na urnach w Kotowie znalezionych, są tępe zęby, i rzadko rozsypywane perły, które toż co punkta na innych, oznaczać mogą.
 Najpiękniejsze co do ozdób, i najbogatsze w nie, są urny szląskie, chociaż na nich wyłącznie prawie, użytą jest linja prosta, ale misternie układana. Spotykamy na nich pasy czarne, pojedyńcze, podwójne, potrójne, zęby z pasów i linij, szlaki z linij naprzemian poziomych i prostopadłych, a nawet kwiaty, liście i koła.