Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/229

lan, ale zawsze połączone z sobą z tyłu, często się tu spotykają i podobne są nieco do tych popiersi faunów i satyrów na podstawach (gaines), które naśladowane ze starożytnych, widziemy po ogrodach naszych. Fizjognomja ich jest całkiem mongolska; robione są z kamienia wapiennego, muszlowca, szarego koloru i zwykle siedzące. Figury męzkie mają koszule druciane (cotes de mailles) i suknię długą, obcisłą, schodzącą do kolan; kobiéce piersi obnażone i zwisłe, spodniczkę krótką bardzo, a nogi nagie; szyję ich otacza szeroki naszyjnik, a od niego zwiesza się rzęd paciórek. Głowę męzkich pokrywa czapka stożkowata, do chińskiéj podobna, z tyłu wisi długi splot włosów; u kobiét jest jakaś ozdoba dwurzędowa osobliwsza. Posągi te kamienne pospolite są, w części zachodniéj stepów, na północy Kaukazu, nad Kumą, Bywatą, Taszłem, Donguzlem, Yejem, Czalbakiem, Jehorlikiem i Manyczem; także pomiędzy Donem, Dońcem a Dnieprem. Widziałem podobną figurę srebrną, długości palca, którą chłopi znaleźli nad Kumą, ale rąk w niéj widać nie było.
 Z obejrzenia wielkiéj ilości posągów tych i saméj ich geografji, okazuje się, że zwyczaj stawienia ich na mogiłach wniosło tu jakieś plemię Azjatyckie, którego cechy rodowe mają na sobie te zagadkowe bałwany. Ale że nie wszystkie baby, są jednego wieku, pochodzenia i ręki dziełem, zdaje się nam niezawodna; że nawet wielce różne musiało być ich znaczenie, i że począwszy od Skolockich czasów do Kumanów i Połowców, może stawić je mogli naśladując swych poprzedników, wędrowni mieszkańcy krajów, w których one pozostały do dziś dnia, — najprawdopodobniejszém być sądziemy. O stawieniu ich przez Połowców świadczy Rubruquis, ale przywiedziony ułamek podróży jego, dowodzi zarazem, że grobowce ich właściwe, cale inaczéj wyglądały.
 U Scythów (Skolotów) czczono dwa bóstwa żeńskie, szczególniéj zaś Tabitę (Vestę) i Apją, bóstwo ziemi i natury i które-