Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/256

a odlew zręczny, wprawny i technikę wykształconą znamionujący. Jaszczurka wsparta ogonem na grzbiecie, a łapami na łbie lwa, którego kąsa, w którego się wpiła, jest prześliczną rękojeścią; w gryfie użyta figurka z naczyniem, jeszcze lepszego dowodzi artysty, nadzwyczaj śmiała jak na pomysł, pełna ruchu i nie małéj w wykonaniu trudności.
 Patrząc na te postacie, dziś dla nas nieme i milczące, mimowolnie na pamięć przychodzą stare Słowian baje o zwierzętach i potworach niebywałych, których żywém wcieleniem zdają się być te szacowne bronzy. Klechdy słowiańskie są właśnie jak te naczynia — tu i tam widziemy ślad wpływu obcego, tchnienie ducha ludzkości całéj, do któréj ogromu należało plemię słowiańskie, czynny bierze udział przed wieki, w wielkich jéj ruchach wojennych, napadach, bojach, walkach i wędrówkach — ale tu i tam, na tle wspólném niemal wszystkim narodom, spadkobiercom jednéj kolebki, uwydatnia się cóś nam właściwego, naszego już. Potwory te myśmy stworzyli, jak klechdy, których pierwiastki przygnały wiatry, od wschodu i północy, ale je myśl słowiańska, w jeden użytek skleiła.
 Po tych wyrobach, potrzebujemy jeszcze wspomnieć znalezione na ziemi Słowiańskiéj rzeźby, w których, albo wpływ greko-rzymskiéj sztuki góruje, lub je nawet całkowicie artystom Grecji i Rzymu przyznać należy. Już w wymienionych wyżéj, widać wpływu tego skutki, o których obszerniéj jeszcze powiemy; następujące zaś zabytki, całkiem się być zdają zapożyczane od Rzymian i Greków.
 Taką jest naprzykład figurynka, znaleziona pod Koltzen w Inflantach, któréj rysunek daje Dr. Kruse (Necrolivonica Tab. XXI, 1, 2), z dawnego bronzu ulana i z saméj kompozycji kruszcu, okazująca się grecką. Wystawia ona mężczyznę stojącego nagiego całkiem, w ruchu, z nogą podjętą, jakby do chodu; w rę-