Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/266

tajemnicze Launstafir, używane na sprzętach, a szczególniéj u Anglo-saxonów na mieczach i zbroi. Znajdują się także monety, na których znaki do run podobne formują napisy, ale rekopismów na skórze, lub papierze, których użycie zjawiło się późniéj, wcale nie mamy.
 W Egils-Saga (c. 79.), i Skaldzie, gdzie mowa o odzie Bragis’a, wspomniane są tarcze z napisami, o których i Saxo-Grammaticus (V. VI. wiek) wspomina. Napisy otaczały tarcze po brzegach, przedzielane ozdobami, nasadzaniem drogich kamieni i t. p.
 W Słowiańszczyźnie wiemy o świątyniach rzeźbionych i malowanych (pisanych); u Skandynawów wspomniane są izby rzeźbione i runicznemi napisami okryte. (Laxdäla Saga. c. 30.); pozostały do dziś dnia zwyczaj wyrzynania na belkach lat i błogosławieństw, świadczy, że i u nas mogło to być używanem.
 Pisano Runami nie tylko krótkie rzeczy, ale całe śpiewy, (Eglis-Saga. c. 79.), w Gretters-Saga, jest mowa o śpiewie pogrzebowym wyrytym na desce; toż w Viglundar-Saga, (c. 19.), w Oervar-Oddssaga (c. 40.), gdzie mowa o wałkach z napisami. Deski le, wałki, laski, zastępowały książki; deski prawodatne, które wspomina pieśń Czeska, temże są co Bálkar, belki prawodatne narodów północnych. Saxo (L. III. 52.), pisze o listach na drzewie wyrzynanych, i wałki tego rodzaju zowie: celebre quondam chartarum genus. Edda wspomina jeszcze o runach szytych na kobiercach, a Worm opisuje jeden taki zabytek z ułamkiem wyczytanego przez się napisu. Szyte runy zwały się Bokrunar (characteres acupictiles.)
 Najpospolitsze pomniki runiczne, są na mnogich w Norwegji i Danji do dziś dnia znajdujących się kamieniach, dzielących się na dwa rodzaje. Odróżniają napisy na skałach i grobowe. Piérwsze kreślone na opokach, często składają się z długich rzę-