Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/295

 Drugim, acz wątpliwym pomnikiem napisanym, jest stara chorągiew, któréj rysunek z rękopismu kroniki Biskupa Christjana, podał Simon Grunau. Rękopism oryginalny Grunau’a, przepisywany nie zawsze bardzo starannie, nie we wszystkich swych kopjach mieści rysunek i napis chorągwi bojowéj. Dał ją jednak z napisem Kasper Henneberger, w kronice swéj 1585 i Hartknoch w rozprawach do Düsburga dodanych, ale ostatni bez napisu. Inny znowu całkiem wizerunek i chorągwi napis odmienny wcale, przywodzi P. Teodor Narbutt z jakiegoś rękopismu, nie opisując źródła. Pomiędzy wizerunkami Christjana i Narbutta, jest wielka różnica; na obu są wprawdzie trzy bóstw postacie, ale u Narbutta, jedna z nich trzyma trupią głowę, druga ma piorunami uwieńczoną głowę, trzecia ubrana w kłosy, sierp trzyma wręku. Nad głowami ich są trzy runiczne głoski , a z boku czysto runiczny napis. Chorągiew zaś u Hennebergera, podobna do pierwszéj co do rysunku; otoczona jest z dwóch stron napisem, głoskami, których kształty bardzo się różnią od runicznych i zbliżają więcéj do alfabetów grecko-łacińskich, i liter napisu na chrzcielnicy Toruńskiéj. — Na oba te przerysy, po ubiegu lat tylu i tylu kopjach robionych bez znajomości rzeczy, nie bardzo się dziś spuścić można; są to tylko dowodne ślady egzystencij run u Litwy i Prussów.
 Tyle dotąd główniejszych posiadamy pomników, iż z żalem uznać przychodzi, że jak Niemcy szczupłą bardzo ich ilość przedstawić możemy, a i z téj jeszcze krytyka odjąć cóś musi. Zebrane jednak dowody, dozwalają stanowczo wyrzec, że Słowianie i Litwa, przed przyjęciem wiary chrześcijańskiéj, znali pismo i używali go, w sposób wprawdzie ograniczony, taki przecie, jaki stan cywilizacji ich wskazywał. Nie byli w tém niżsi, ani od Germanów, u których najautentyczniejszym pomnikiem jest alfabet, w poźniejszych zjawiający się rekopismach, ani od