Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/299

kruszcu, (myślano bowiem, że wiele złota zawierał, ) resztę zaniedbano i zostawiono jak była.
 P. Hempel doktor w Neubrandeburgu odkrył pierwszy te bałwanki u Sponholzów, i od nich dostał naprzód czterdzieści pięć, potém jedną jeszcze sztukę, ogółem czterdzieści sześć; reszta pozostać miała ukrytą, aż do czasu, w którym Masch wyjednał sobie jéj ukazanie, i wydał objaśnienia swe z rysunkami Wogen’a.
 Tym czasem Dr Hempel zwrócił uwagę na te zabytki, wytłumaczył niektórych napisy runiczne, według alfabetów Cluviera i Westphal’a, i opis jego najpierwszą w tym przedmiocie był pracą (szkoda że jéj nieznamy). Dziełko to staraniem Gantzmer’a burmistrza w Stargradzie wydrukowane zostało w Altonie, a powtórzone w tygodniowéj gazecie Rostock’u. Wielkie wrażenie zrobiło odkrycie, szczególniéj może tém, że było słowiańskie, ale też zaraz niejaki Sensi, pastor w Warlinie zarzucił mu podrobienie i pierwszy autentyczność pomników podał w wątpliwość. Bronił ich p. Taddel z Rostock’u, a za tym w ślad Gantzmer powtórnie starał się sprawiedliwości dowodzić.
 Nareszcie Książe Karol Meklenburg-Strelitz, polecił Danielowi Woge, nadwornemu swojemu malarzowi, aby mu sporządził dokładne tych starożytności rysunki. Woge wywiązał się z tego polecenia z sumiennością niemiecką i odmalował je olejno, a gdy wiele osób zażądało od niego kopij, wydał sztychowane swych obrazów wizerunki w latach 1771 — 1772, rylca I. Krüger’a, z objaśnieniami superintendenta Masch’a. Dzieło to po broszurach i gazeciarskich artykułach, było najpierwszém wydaném starannie i dotąd pozostało głównem źródłem co do pierwszego zbioru; odznaczają je szczególniéj ryciny wyborne. Rozbiór krytyczny jego wydali Thunmann i Buchholz; a pierwszy usiłował przedewszystkiem dowieść przeciwko Maschowi, że Prilwitz nie było dawną słowiańską Rhetrą.