Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/321

Ta strona została uwierzytelniona.

przecież i wieści, o niektórych przedstawieniach ich wzmiankują, wymienim tu tylko główniejsze postacie:
Atrympos (Audrympos); Bóg wód, żyźności; czczony był pod postacią węża zwiniętego w pierścienie (linją spiralną, najpospolitszą z form ornamentacij w czasach bałwochwalstwa, na Litwie i u Słowian); głowę miał ludzką, ukoronowaną. — Wąż miał być miedziany, głowę jego zdobiły kłosy. Wystawiano go także w postaci młodzieńca, z głową wieńcem kłosów otoczoną; godłem jego było naczynie z wodą, w którém hodowano węża.
Auszlawis, bożek chorych i lekarzy, czczony być miał także pod postacią węża, jak w grecko-rzymskiéj mythologji Hygja, któréj godłem był wąż. Przypominim tu, że pomiędzy bałwankami prilwitzkiemi, był wąż z głową ludzką, z napisem: Zirntra, Radegast, Zer-Rhetra; na głowie jego ptak siedzący; inna figura wyobrażała kobietę z wężem w ręku opasującym ją (f. 6.).
Barstuki (Barzdukaj): wyobrażani byli w postaci karłów, z ogromnemi brodami, zkąd ich litewskie nazwisko; nie jak Szaffarzyk tłumaczy od palca, pierst. Klechdy słowiańskie często o podobnych wspominają dziadkach... Na jednéj z czar u J. Potockiego (f. 41.), wyczytano wyraz Berstuk.
Kaunis; bożek miłości, amor, Cupido; miał być karzełkiem skrzydlatym.
Kawas bóg wojny, uosabiał się w kogucie czarnym.
Liethuwa; miała za godło dzikiego kota (wilpiszis).
Perkunas’a wyobrażano z krzemieniem w ręku, (młotem Thora), z głową w pioruny ubraną, z brodą i piorunami w dłoni. — Perun ruski miał posągi olbrzymie, tułów z drzewa dębowego, głowę srebrną, wąsy i uszy złote, nogi żelazne, w ręku krzemień nakształt pioruna.
Poklus: bożek piekieł, państw podziemnych. Był starcem z twarzą wybladłą, brodą siwą, oczyma słupem stojącemi, do góry