Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/322

wywróconemi; skroń obwijała niedbale okręcona płachta. Takim go przedstawiła wojownicza prusko-litewska chorągiew.
 Ragutis; bożek biesiad i uczt wesołych, rodzaj Baccha-Priapa, pozostał podobno w odłamku posągu, opisanego przez Ks. Łodziatę, (rysunek u T. Narbutta. T. I. T. II. — F. 6.) »Czyniono mu adoracje, powiada cytowany, pod postacią niezgrabnego kloca ze staréj barci wyrobionego, na wzór otyłego chłopa; dawano mu czarę miedzianą w rękę. — Istna to fizys djabła okopciałego, z rożkami na głowie, oczy wielkie jak u cielęcia siedzą mu na wierzchu, kałdun wydatny, nogi w obuwiu, łapciach, stopy długie, a golenie krótkie. Był nagi, figura młodzieńca wyobrażała; na głowie włosy krótkie, raczéj podobne do czapeczki fałdzistéj, twarz okrągła i wydatna, nabrzękła, usta do śmiechu ułożone.“
 Jakkolwiek Ks. Łodziata powiada, że to był bałwan z barci niezgrabnie wystrugany, opis świadczy, że figurze téj nie brakło przecie wyrazu. Posąg ten wożono w zimie na saniach od wsi do wsi, weseląc się na cześć jego. Oprócz Ragutis’a, większych bałwanów litewskich dotąd nie wynaleziono; mamy za to codzień pomnażające się drobne pomniki bronzowe, na baczną zasługujące uwagę. Wyrób ich, charakter, artystyczna wartość, zwracają oczy badacza i dozwalają się domyślać całego pantheonu bóstw, których dotąd zaledwie próbki do nas doszły.
 Opiszemy tu wszystkie nam znane bronzy litewskie, nie siląc się na oznaczenie ich nazwań i odkrycie znaczenia, które w wielu pozostać musi tajemnicą; wskażemy tylko wartość ich artystyczną, jako dla nas najgłówniejszą.
 Najstarszém w tym rodzaju odkryciem w Litwie, było podobno bóstwo bronzowe, w r. 1818. w Kownie odszukane. — Posążek ten, przy stawieniu Komory celnéj, w murze na rogu tak zwanéj świątyni Perkunasa, przez urzędnika Sokołowskiego był odkryty. Miał wysokości sześć cali i lany był z bronzu; postać na