Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/323

Ta strona została uwierzytelniona.

nogach siedząca; na głowie niosła cóś nakształt korony muralnéj, a raczéj thiary wschodniéj; w ręku trzymała trzy ryby.
W r. 1820. hr. Kossakowski, nabywszy tę ciekawą pamiątkę, ofiarował ją Towarzystwu przyjaciół nauk w Warszawie. W początkach miano bronz ten za wyobrażenie Perkunasa, ale przekonano się, że wystawiał bóstwo niewieście i Staszic uznał je za wyrób indyjski.
Ze zbiorami Towarzystwa i posążek ten miał przejść do Petersburga, gdzie dotąd usilne starania o wykrycie go i zrysowanie skutku nie miały, miejmy nadzieję jednak, że pilniejsze badanie ciekawy ten zabytek nam powróci. Co się tycze charakteru wschodniego, tak ważnego dla historji i sztuki litewskiéj, ten nie tylko nie jest wyjątkiem w posążku kowieńskim, ale cechuje wszystkie starsze zabytki artystyczne, odkryte w tym kraju.
Inny posążek kobiétę nagą wystawujący, w rodzaju Wenery, bliżéj nie opisany, znaleziony został także w Kownie, w murach tamtejszéj plebanji. Robotnik, który police ustawiał, natrafił nań w murze, ale ówczesny wikary Ks. Mingajło, potłuc go kazał obuchami, i cyny, z któréj był odlany, użył do pobielania rądlów. Wiemy tylko od P. Narbutta (T. IV. 83. nota,), że to była postać niewieścia i dosyć spora, gdy na taki użytek obróconą być mogła.

Bóstwo jakieś zbrojne, odkryte na dnie jeziora na Żmudzi,[1] nie dosyć dokładnie opisuje E. Tyszkiewicz (Rzut oka. T. IV. 1. 2. 3. i okładka Album wileńskiego, złożona ze starożytno-

  1. Figurka ta zupełnie prawie jest podobną do rysowanéj w starożytnościach Etruskich Montfaucon’a, (Antiquitates Etruscae. A. Fr. Gorji Supplem. Montfauc. ed. Schwebelji. Norimb. 1770. fol. Tab XIV f. 8.), oznaczonéj jako: Genius publicus Etruscorum, z tą tylko różnicą, że statuetka etruska, nic nie trzymała w ręku, zresztą modelowanie ciała, postawa, charakter wyrobu, całkowicie podobny.