Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/335

Ptak i ryba zaledwie się rozpoznać dają; tak je artysta zlał w jedną całość ozdobną.
 W Inflantach (Aszerade) znajdowane podobne blaszki złocone wyobrażają kąsające się żabki, lub smocze ozdoby powikłane z fantastycznych źwierząt, właściwych trzeciéj epoce.
 Blaszki podobne i medaljony, wcale nie są pospolite u nas: częściéj się na pograniczach krajów słowiańskich i litewskich, niżeli w ich średzinie znajdują; co wnioskować dozwala, że były przywoźne i nie wyrabiały się w kraju, lub rzadko naśladowały. — Przypuściwszy, że blaszki w Ruszczy i Inflantach odkryte nie są Skandynawskie, ale w kraju wykonane, więcéj w nich motyw do ornamentacji użyty, niżeli kunszt zastanawiać może, a szczególniéj zwrócą uwagę owe fantazyjne zwierzęta, których kształt nadawano nalewkom i dzbanom, wyciskano na metallach, a współcześnie może śpiewała o nich pieśń, bajała skazka ludowa.
 Oto wszystko prawie, co nam z pomników rzeźby, w staréj Słowiańszczyźnie pozostało; kroniki i opisy, jakkolwiek na zupełną nie zasługujące wiarę, więcéj nam dostarczają materjału do sądu, niżeli same zabytki.
 Rzeźba u Słowian znajdowana wieloraką ma cechę, pochodzenia swego wschodniego, wpływu greko-rzymskiego i skandynawskiego, wreście przebija się w niéj téż i charakter narodowy. — W różnych epokach i miejscowościach, piętna te mniéj lub więcéj na jaw wychodzą. — Jedno z bóstw przypomina indyjskie, inne zda się wprost przywiezione z Grecji lub Rzymu, inne w ostatku samorzutnie, niewprawnie a silnie dokonane zostało, wedle idei własnéj, ręką krajowca. Usilnie téż tu rozróżniać potrzeba, co własne nasze, a co, choć u nas znalezione, obcego jest pochodzenia.
 Mamy dowody, że rzeźba większa u Słowian była szczególniéj na drzewie wykonywaną, a często w spojeniu nie bardzo szczęśliwém najróżniéjszych materjałów szukała wydania swéj myśli, nie