Strona:PL-Mieczysław Gogacz-Filozofia bytu w „Beniamin Major” Ryszarda ze świętego Wiktora.pdf/34

Ta strona została przepisana.

ko podstawa rozważań teologiczno-mistycznych. Podzielone są zdania, co do charakteru filozofii przyjętej przez Ryszarda. W każdym razie operuje Ryszard systemem filozoficznym, a Heitz sugeruje, że neoplatońskim.

3. DYSKUSJA NAD PROBLEMEM GRUP PRZEDMIOTÓW KONTEMPLOWANYCH

a. Dyskusja przed r. 1931. Może dziwić to, że Kulesza nie podaje w swej rozprawie uwag, które by stwierdziły pozytywny wkład Ebnera w prace nad rozwiązywaniem zagadnienia przedmiotów kontemplacji. Ebner dwa razy w swej rozprawie o teorii poznania u Ryszarda omawia przedmioty kontemplacji[1] i rozumie je jako różne od sposobów kontemplowania.[2] Przedmioty kontemplacji układa jednak w sześć grup i tym, być może, nie odcina się wyraźnie od tradycyjnego wyróżniania u Ryszarda sześciu stopni kontemplacji. W ogóle do Kuleszy przeważa sytuacja raczej taka, że przez stopnie kontemplacji rozumie się i sposoby kontemplowania i przedmioty kontemplowane, a niekiedy rozróżnia się i jedno i drugie. P. Pourrat i K. Michalski, żeby podać jedną z najbliższych przed 1931 r. pozycję,[3] mówią wyraźnie o sześciu stopniach kontemplacji.[4] Pozycja, jedna z najdawniejszych w stosunku do 1931 r., Summa teologiczna Tomasza z Akwinu, wymienia za Ryszardem sześć gatunków kontemplacji,[5] chociaż podkreśla kwestię przed-

  1. „Objekte der sechs Kontemplationen” s. 111 — 119 i w związku z szerszym rozumieniu kontemplacji jako poznania: „Objekt der Sinneswahrnehmung” s. 21 — 22.
  2. Sposoby kontemplowania omawia Ebner w rozdz. pt. „Drei grade der contemplatio” s. 100 — 111.
  3. Nie uwzględniam Cayré’go, Précis de Patrologie (77), ponieważ, być może, znał pozycję Kuleszy z 1924 r. Cayré rozróżnia sposoby kontemplowania i przedmioty kontemplacji.
  4. „Richard compte six degrés ou six espèces de contemplation”. Pourrat (33) s. 181. „W Beniamin Major mamy wykład szczegółowy i systematyczny sześciu stopni życia kontemplacyjnego”. Michalski (31) s. 10.
  5. „Praeterea, Richardus de Sancto Victore... distinguit sex species contemplationum” Tomasz (67) II — II, 180, 4, 3.