Strona:PL-Mieczysław Gogacz-Filozofia bytu w „Beniamin Major” Ryszarda ze świętego Wiktora.pdf/57

Ta strona została przepisana.

niem zagadnienie[1] dlatego, by uzyskać niewątpliwe podstawy prawdy.[2] W związku z taką postawą niemożliwe jest, by Ryszard mówił w Beniaminie tylko o stopniach kontemplowania, które jest zresztą jednym procesem psychicznym, dającym podczas zachodzenia procesu poznanie coraz doskonalsze przedmiotów poznawanych. Wyniki poznania doskonalą poznającego w tym sensie, że poszerza się umysłowo, podnosi do Boga i odmienia.[3] Wszystko to dzięki przedmiotom, które jako poznane nie mogą wystarczyć zapotrzebowaniom intelektu, szukającego Boga i stąd nie mogą poprzez miłość zatrzymać przy sobie woli. Ryszard więc zakłada i stwierdza istnienie przedmiotów, jeżeli uważa, że nasze rozumowanie bierze początek w doświadczeniu.[4] Skoro Ryszardowi chodzi o prawdę kontemplacji, jej poprawność i słuszność, a podstawy prawdy zdobywa się w doświadczeniu, i kontemplowanie więc rozpoczyna Ryszard od sensibiliów, by dzięki nim iść dalej. Sam więc fakt postawy badawczej Ryszarda upewnia, że interpretacja definicji kontemplacji jest raczej słuszna.

2. ARGUMENT Z POJĘCIA FILOZOFII

Dowód w tym wypadku polega na stwierdzeniu, że a) wyniki badań Ryszarda odpowiadają definicji filozofii w XII wieku, a więc są filozofią, i b) odpowiadają wymaganiom, stawianym filozofii współcześnie.

W odniesieniu do analizy definicja kontemplacji dowód ten rozstrzyga, że zgodnie z myślą XII wieku i z ujęciem współczesnym kontemplacja będąc aktem podmiotu poznającego, dotyczy przedmiotów obiektywnych. I dalej dowód ten rozstrzyga w odniesieniu także do problemów niniejszej rozprawy, że Ryszard jest

  1. „per illa quae per experientiam novimus, ratiocinando colligere (debemus)” De Trinitate 1, 1, c 7. „si enim de animae immortalitate non constet, quis quaeso ad futuram retributionem se preparet... Si in hac vita tantum in Christo sperantes sumus, miserabiliores omnibus hominibus sumus” c 124 CD „Mandus agendi in hoc operę, non tam auctoritates inducere, quam ratiocinationi insistere”. c 892.
  2. „ut igitur plane et perspicue veritatis solido et veluti immobili fundamento insistât, unde ratiocinationis nostrae ordo initium sumat, unde nemo dubitare valeat vel resilire praesumat. sic possumus dicere” c 893 D.
  3. c 169 D.
  4. Por. c B95D, c 894B.