o naturarum inquisitio, rerum humanarum divinarumque cognitio, quantum homini possibile est aestimare.[1] Całą myśl wczesnośredniowiecznych określeń filozofii ujmuje wyjaśnienie, że filozofia jest eorum quae sunt et non videntur et eorum quae sunt et videntur vera comprehensio.[2] To ujęcie pozwala pod rozważania o charakterze filozofii podciągnąć i kontemplację. Według Ryszarda bowiem poznaje się w niej rzeczy widzialne i na ich podstawie rzeczy niewidzialne. I chociaż poznanie to Ryszard nazywa kontemplowaniem, ma ono jednak cechy speculatio,[3] które jest poznaniem filozoficznym i do którego Ryszard dodał, kierowany wolą podziw. Przedmiot więc kontemplacji odpowiada przedmiotowi filozofii. Sposób poznania jest też podobny. W filozofii XII wieku poza Ryszardem chodzi o racje rzeczy. Ryszard też szuka w rzeczach śladów Przyczyny, która jest racją istnienia rzeczy. I cele są podobne. Filozofia jednak chce tylko poznać, kontemplacja — poznać i podziwiać. Ze względu na przedmiot materialny filozofii: rzeczy widzialne oraz niewidzialne, i ze względu na przedmiot formalny quod: racje rzeczy, kontemplacja według Ryszarda spełnia wymagania stawiane filozofii XII wieku. Różni się od poznania filozoficznego przedmiotem formalnym quo: cechą podziwu.
b. Współczesne pojęcie filozofii bytu w zestawieniu z ujęciem filozofii przez Ryszarda. Filozofia bytu jest nauką realną, która wychodząc z pierwszych zasad bada byty realne ze względu na ich pierwsze przyczyny.[4] W przesłankach więc dowodów filozoficznych muszą znajdować się zdania, zdobyte w doświadczeniu lub z niego wydedukowane. Ryszard właśnie także w ten sposób rozpoczyna
- ↑ Alkuin (42) PL 101, 952A.
- ↑ Wilhelm z Conches (54) PL 172, 43B. (drukowane pod Honoriuszem z Autun, por. Überweg (90) s. 228).
- ↑ c 187AE.
- ↑ Sformułowanie to nawiązuje oczywiście do Arystotelesa, który w 1003b 19 stwierdza, że filozof winien badać przyczyny i zasady czyli bytów realnych, samoistnych, i że właściwą wiedzą jest ta, w której dokonuje się poznanie zasad, elementów i przyczyn (184a4). Wzięte zostały pod uwagę także rozważania E. Gilsona z „L’être et l’essence”, Paris 1948.
