Wikiźródła

Strona:PL-Mieczysław Gogacz-Filozofia bytu w „Beniamin Major” Ryszarda ze świętego Wiktora.pdf/80

Ta strona została przepisana.

nicy. Jednak teksty Ryszarda nie przypominają ich ujęć. Według nich bowiem, jeżeli to są ujęcia neoplatońskie, partycypacja polega na wynikaniu emanacyjnym, na odprowadzeniu energii z bytu doskonalszego do bytu mniej doskonałego.[1] Tomasz z Akwinu na określenie tego procesu używa właśnie terminu derivatio czyli odprowadzenie, upust.[2] Tekst, podany przez Robilliarda, nie przypomina swoim ujęciem ani platonizmu, ani neoplatonizmu. Nigdzie zresztą w ogóle Ryszard nie mówi o uczestniczeniu rzeczy w ideach, ani o wynikaniu ich z Prajedni. Stwierdza tylko, w podanym przez Robilliarda tekście, mieszanie się, zależnych od grup przedmiotów, etapów kontemplowania. I jedynie ze względu na to, że rzecz daje się kontemplować, można będzie mówić o partycypacji u Ryszarda. Oczywiste jest, że pojęcie partycypacji weszło do filozofii dzięki Platonowi, który zaczerpnął je od pitagorejczyków:[3] i że w każdym systemie zachowało coś ze swej pierwotnej treści. Według np. Tomasza z Akwinu partycypacja, idąc za stwierdzeniem Geigera, polega na otrzymywaniu cząstkowym tego, co jest w innym bycie całościowo,[4] a konkretnie na otrzymywaniu doskonałości od Boga, na stawaniu się, na miarę swej natury, doskonałym zrealizowaniem pomysłu Boga. Uzyskiwanie doskonałości, przewidzianej dla danego bytu, jest partycypowaniem według Tomasza.[5] Dwa więc

  1. ↑ Plotyn (66) Enn. 5, 4, 1: Εἴ τι ἔστι μετα το πρῶτον ἀφετσαν ἐν κοινῷ ζήτειν
  2. ↑ Platonici ponebant unum primum quod est ipsa essentia bonitatis et unitatis et esse, quod dicimus Deum: et quod omnia alia dicuntur bona, vel una. vel entia per derivationem ab illo primo”. Tomasz (70) Prol. in De div. nom.
  3. ↑ „Hoc autem nomen participationis Plato aceepit a Pyihagora”. Tomasz (68) In Metahp. comm. I, 1, n. 156.
  4. ↑ „est autem participare quasi partem capere; et ideo quando aliquid particulariter recipit id quod ad alterum pertinet universaliter, dicitur participare illud”. Tomasz (69) In Boet. De hebdom. c 2.
  5. ↑ „La participation, surtout sous la forme d’une pure hiérarchie formelle, y joue un rôle de tout premier plan L’univers, en sa structure la plus profunde, est essentiellement une participation de la Perfection Première et simple dont-il procède. U est avant tout le reflet et l’imitation d’un exemplaire absolument parfait, tout comme les individus n’étaient aux yeu de Platon que la perfection à des idées immuables”. Geiger (15) s. 451. Należy zwrócić uwagę, że nie podkreśla Geiger u Tomasza partycypacji ze
Źródło: „https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Strona:PL-Mieczysław_Gogacz-Filozofia_bytu_w_„Beniamin_Major”_Ryszarda_ze_świętego_Wiktora.pdf/80&oldid=2594251”