na miłość. Stwierdzona miłość nie jest bierna. Spełnia ważną i zasadniczą rolę współpracowania z poznaniem. Nie tylko czuwa nad tym, by poznający intelekt poszedł od rzeczy do innego spectaculum, o ile jeszcze poznawaną rzeczą nie jest Bóg, lecz także pomaga w tym wychodząc tam, dokąd nie dociera inteligencja,[1] by ją za sobą pociągnąć. A gdy intelekt kontempluje przedmioty, do których doszedł dzięki miłości i w oparciu o nie przechodzi dalej, miłość podąża za nim, pociągnięta ukazywaną jej doskonalszą inteligibilnością nowych śladów Boga.[2] Krótko wyraził to Ryszard, że z miłości urasta poznanie, z poznania — miłość.[3] Z konieczności więc nie można pominąć miłości i w zagadnieniu partycypacji przez inteligibilność. Partycypacja ta pogłębia się i uzupełnia, ponieważ wewnętrzna dla rzeczy zasada uczestniczenia uzyskuje zewnętrzną rację uporządkowania rzeczywistości. Miłość bowiem sprawia, że intelekt nawiązuje kontakt z tym, co jest poznawalne w rzeczy. I dzięki miłości, której połączenie z intelektem jest stanem podziwu, poznanie staje się trwałe i zbliża do Boga.
Można by za Arystotelesem zauważyć,[4] że wyprowadzanie wszystkiego z miłości i przez miłość wskazuje na postawę mitologiczną w badaniach filozoficznych U Ryszarda raczej mogłoby specjalne świadczyć o podstawie teologicznej,[5] lecz nie wyłącznie. Wśród elementów rzeczywistości i przedmiotów poznania ludzkiego jest też Bóg, konieczny w całości metafizyki jako przyczyna sprawcza wszystkiego i cel bytów. Stosunek Boga do świata
- ↑ „Duos nempe oculos habet anima. Unum qui intelligit, et alium quo requirit ilium qui respicit semper filios hominum, ut videat si est intelligens aut requirendo vulnerat. Sublato enim amore, qui dexter oculus est, ad solum errorem remanet intellectus, quem sinistrum diximus” c 1203BCD, por. c 10A.
- ↑ „Absque dubio sicut ex contemplatione spiritalis creaturae eiusque eminentiae obducitur amor et aprobatio mundi, sic ex contemplatione creatricis essentiae ejusque supereminentiae temperatur apud unumquemque amor et approbatio sui”. C 144D.
- ↑ c 145C.
- ↑ Arystoteles (46) Metaph. 984 b 27-29.
- ↑ Wychodząc z pojęcia miłości Ryszard argumentuje troistość Osób w Bogu. Por. c 916D, c 917AB i c XXIII, w której Hugonin (22) omawia tę problematykę.
