Strona:PL-Tadeusz Żeleński-Balzak.djvu/034

rjusz robi się smutny, robi się nieswój, traci swój radosny humor. Czuje swą fałszywą rolę; ciągłe aluzje do tego, że trzebaby myśleć o sobie, że trzebaby się wziąć do czegoś, przywodzą go do rozpaczy. Ale trzyma go w domu poprostu brak pieniędzy. O ile ma co jeść, o tyle nie ma się w co ubrać. Ileż później poświęci miejsca w swojej Komedji ludzkiej cierpieniom młodego człowieka, który widzi rówieśników, eleganckich, dobrze ubranych, a sam musi się wstydzić nieświeżego i niemodnego stroju (Ojciec Goriot, Dwaj poeci, Stracone złudzenia etc.). Ileż miejsca poświęci owym drobiazgom życia, których ważność tak nauczył się rozumieć! Pieniądze na „osobiste wydatki“, — to rzecz, dla której jego młodzi bohaterowie gotowi są niemal duszę zaprzedać. Wprowadzenie w literaturę tych pogardzanych wprzódy i niedostrzeganych przyziemności, udramatyzowanie ich, to wielki wynalazek Balzaka. Czytajcie Jaszczura — przygodę młodego Rafaela, zmuszonego odwieźć do domu miljonową hrabinę Fedorę: męki, jakie przeżywa młody człowiek bez grosza w kieszeni, zaskoczony u wyjścia z teatru nagłą ulewą. Ukradłby bez wahania w takiej chwili! Ta powieść —