Strona:PL-Tadeusz Żeleński-Balzak.djvu/057

 Książka Szuanie (tak brzmi ostateczny jej tytuł) ukazała się w r. 1829. Zyskała wielkie powodzenie. Historja ujęta tak żywo i przeobrażona w powieść była w piśmiennictwie francuskiem czemś nieznanem, stwarzała nowy rodzaj. Wojna domowa w całym realizmie okrucieństw i romantyzmie poświęceń; krótkie spięcia miłości wśród błyskawic dziejowych, i wreszcie ten ulubiony motyw Romantyzmu: „nierządnica odkupiona przez miłość“.
 Była to pierwsza książka, którą Balzac uznał za godną aby jej dać swoje nazwisko: nazwisko to znalazło się na wszystkich ustach. Przydaje mu rozgłosu Fizjologja małżeństwa, która ukazała się w grudniu tegoż roku. Dość nierówna naogół ale zuchwała i nowa, iskrząca się, mimo rozwlekłości, werwą i mądrym dowcipem, zwiastuje inne znowuż strony przyszłego autora Komedji ludzkiej, przez swą bystrą obserwację, zdolność dramatyzowania zdarzeń, przez swoje „materjalistyczne pojmowanie zjawisk“. W dwóch słowach tytułu jest cały Balzac: zarazem każde z nich jest małą rewolucją. Fizjologja — ten naukowy termin w stosunku do rzeczy, której pojęcie zdawało się leżeć tak bardzo poza obrębem