Strona:PL-Tadeusz Żeleński-Balzak.djvu/106

pojednało się z nowym rządem. O ile godzili się swemi staremi herbami uświetnić nowy dwór, odzyskiwali, częściowo bodaj, rodowe majątki lub otrzymywali zyskowne urzędy. Równocześnie, Napoleon, który wyrósł z rewolucji, uczynił nowe wyłomy w zasadzie równości: stworzył nową arystokrację, baronów, hrabiów i diuków cesarstwa, nagradzał miljonowemi donacjami swoich marszałków, stworzył potężny czynnik emulacji w orderze Legji honorowej. Zarazem jednak szanował to, co rewolucja dała swoim stronnikom, uznając wszystkie terytorjalne zmiany własności.
 Epoka Napoleona była to doba młodzieży. Tak jak w czasie kampanji włoskiej 26-letni generał Bonaparte był najstarszym żołnierzem swojej armji, tak i później młodość miała przywileje. Ginęło poprostu tyle ludzi w ciągłych wojnach, że było ich wszędzie brak. Ileż przytem nowych prowincji do obsadzenia, do urządzania! Kto miał głowę na karku, szybko robił karjerę. Jeżeli był w armji, a nie zginął, awansował po każdej bitwie; jako młody chłopiec mógł być majorem, pułkownikiem. Jeżeli się wykupił od wojska, dając za siebie zastępcę, w służbie cywilnej pracował nad miarę, ale również szybko