Strona:PLMosso - Fizyczne wychowanie młodzieży.djvu/7

rzucaniu pocisków, w zapasach i szermierce; urządzał wyścigi, strzelanie z łuku, kazał im współzawodniczyć ze sobą w grze w piłkę i bieganiu. Następnie kazał im z rówieśnikami brać się za bary i bawić w wojnę, jak to zwykle czynią dzieci, zdobywać obronne miejsca, znosić żar słoneczny i upał i pozwalał im przytem wszystko napełniać kurzawą i gwarem. Nie szczędził ni trudu ni pracy, aby tylko wychowankowie jego w ciagłej z ludźmi byli styczności, bo nienawidził samotności, tej kusicielki dzieci...
 Mnoga liczba napływających doń zewsząd osób podała mu sposobność urzeczywistnienia swoich zamiarów, Zakłada więc drugi dom przeznaczony dla nowych uczniów. Przyjmuje każdego i zaopatruje we wszystko. Zewsząd gromadzi książki i rozczytuje się w nich; ubogich i bogatych jednakowo traktuje, a jednych żywi pieniądzmi otrzymanymi od drugich.“  Niektóre angielskie zakłady wychowawcze (colleges,) o których dalej będzie mowa, starsze są, niż „la Giocosa“; ale one były w ręku biskupów i zakonów religijnych. Włochom przypada zaszczyt, że uczyniły pierwszy krok na drodze do wychowania obywatelskiego i świeckiego. U nas już na schyłku średniowiecza wychowanie wyzwoliło się od zależności kościelnej, Ogniska nauk i sztuk podlegały gminom, a często były instytucyami prywatnemi,