Strona:PL Ćwikliński Kilka uwag o zadaniach i organizacji nauki polskiej.pdf/16

Ta strona została przepisana.

W zakresie nauk duchowych sławy zażywają instytuty archeologiczne w Atenach i Rzymie. W austrjackim znajdowali gościnę także nasi uczeni, którym krakowska Akademja umiejętności poleciła zbieranie materjału historycznego w archiwum papieskiem i innych. Prace te przerwy jeszcze dłuższej doznawać nie powinny. Stosunek jednak dotychczasowy do zakładu austrjackiego trwać dalej nie może, tem mniej, ile że egzystencja tego zakładu jest niepewna. Niechby więc w stolicy katolickiego świata, do której naród nasz cały z takim odnosi się pietyzmem, co rychlej obok niedawno założonego przez naszych biskupów hospicjum dla kapłanów, powstała stacja naukowa polska dla historyków, archeologów, filologów i innych specjalistów, którzy do wiecznego miasta na studja udawać się zwykli!

Z radością prawdziwą zaznaczyć wypada, że już w pierwszych miesiącach swego istnienia państwo polskie stworzyło Instytut w wielkim stylu dla badań w zakresie rolnictwa, Instytut puławski. Może finanse państwa naszego ustalą się w tej mierze, że będzie możliwem stopniowe zakładanie instytutów, przeznaczonych dla badań w innych działach — już to jako zakładów odrębnych, już też w połączeniu z tem lub owem towarzystwem, z tą lub ową wyższą uczelnią. Bo i z uniwersytetami i innemi szkołami wysokiemi bywają takie zakłady niekiedy łączone i służą w takim razie wprawdzie w pierwszym rzędzie młodzieży uniwersyteckiej, w dalszym jednak i badaczom. Nie mało przyczyniają się one też do zbliżenia do siebie członków różnych narodowości. Stosunki przyjazne związują się przecież najłatwiej w wieku młodzieńczym i trwają zwykle najdłużej!