jeśli nie namiętniej jeszcze — duma człowieka wogóle, po wszystkie czasy niewolnika kajdan, które nałożyło nań tyraństwo przesądu i przeżytych, więc już bezużytecznych i szkodliwych norm społecznego współżycia. Dzięki temu wybiega Svatopluk Čech swemi „Pieśniami niewolnika“ daleko poza miedze ziemi rodzinnej, a jego „niewolnik“ staje się symbolem wszechludzkim. „Pieśni niewolnika“ ukazały się drukiem w 1894 roku i zdobyły poecie najwyższe uznanie w narodzie. Doczekały się też 32 wydań i licznych tłomaczeń na języki: rosyjski (całość tłom. Wergun), niemiecki (całość tłom. Jan Koutek) i szwedzki (I-IV, VII, VIII, X i XIII, tłom. Alfred Jensen).
∗
∗ ∗ |
Niniejszy przekład „Pieśni niewolnika“, o ile mi wiadomo pierwszy i jedyny w języku polskim, jest zupełnie wierny w strofie, rytmie, idei i nastroju. Dosłownym jednak nie jest i być nie może. Wskutek różnicy idiomów w wyrażaniu tej samej myśli czy nastroju w blisko nawet spokrewnionych z sobą językach, tekst tłomaczenia niezawsze kryje się z oryginałem, kryć się nie może, częstokroć nie powinien. Mimo takiego zasadniczego poglądu na zadanie tłomacza i istotę przekładu, oddane tu w polskiem brzmieniu „Pieśni niewolnika“ mało odbiegają od czeskiego oryginału. Ta wierność, a także łatwość rymu zniewoliła mnie do posłużenia się — jak w czeskiem — wyrazem: „otrok“, nie w sensie starocerkiewszczyzny: „nieletnie dziecko“, lecz w znaczeniu: niewolnik = woli swej pozbawiony rab roboczy. Poniekąd usprawiedliwia mnie w tem archaiczna polszczyzna XVI wieku, tak bliska jeszcze językowi kazań Jana Husa. Przekładu „Pieśni niewolnika“ dokonałem za zezwoleniem Rodziny autora.
Tłomacz.
