Strona:PL Światełko. Książka dla dzieci (antologia).djvu/276

stearyny, to po skrzepnięciu na stearynie znajdziemy doskonały odcisk czyli raczej odlew monety, z tą tylko różnicą, że rysunki i napisy, które na monecie występowały wypukło, na stearynie będą odwrócone, t. j. będą szły od ręki prawej ku ewej.
 Zapewne, ani ze stearyny, ani z wosku nie można wyrabiać liter do druku, bo byłyby zbyt miękie, nie możnaby ich do papieru przyciskać dla odbicia. Trzeba używać materyałów twardszych, — metali. Znacie różne metale: żelazo, miedź, złoto, srebro, ołów, cynę, — i wiecie może, że jedne topią się trudniej, inne łatwiej; a już najłatwiej ołów i cyna, — można je stopić w łyżce żelaznej nad płomieniem świecy lub spirytusu. Gdy więc stopiony metal wlejemy do stosownej foremki, otrzymamy literę metalową. Takie litery metalowe, używane do druku, nazywają się czcionkami i wyrabiają się w następujący sposób.
 Najpierw na stali, która jest bardzo twardem żelazem, wyrzyna się literę podobnie jak na każdej pieczęci t. j. odwróconą, jednak nie wklęsłą, ale wypukłą. Stempel taki nazywa się patrycą, a gdy nim mocno uderzymy w tafelkę miedzianą, to na niej odbija się taż sama głoska, ale już nieodwrócona i wklęsła; tafelka taka nazywa się matrycą. Matryca umieszcza się na dnie rurki, — i oto mamy foremkę, w której można już odlewać czcionki; foremki te są tak urządzone, że dają się otwierać czyli rozkładać na dwie połowy, a to w tym celu, aby gotową czcionkę łatwo można było wydobyć.
 Ołów, jak już wiemy, topi się bardzo łatwo, i można z niego odlewać czcionki, ale jest on bardzo mięki tak, że łatwo go rysować nawet paznogciem; dlatego też na czcionki nie używa się ołowiu czystego, ale dodaje się do niego pewną