Strona:PL Żmigryder-Konopka - Istota prawna relegacji obywatela rzymskiego.djvu/19

Ta strona została przepisana.

córki Augusta[1], ponieważ akty te są w granicach kompetencji ojca rodziny; podobnie — relegację kobiet nie będących pod władzą, np. wnuczki Augusta, Julji II, ponieważ imperium magistratury nie napotyka ograniczeń przy wystąpieniach przeciw kobietom[2], co wynika z ogólnego obowiązku nadzoru nad kobietami[3].

VI.

W obecnej części naszych rozważań sięgniemy do epoki rządów Tyberjusza, a mianowicie do zarządzeń skierowanych przeciw obcym kultom[4].
Externas caerimonias, Aegyptios ludaicosque ritus compescuit, coactis qui superstitione ea tenebantar religiosas vestes cum instrumento omni comburere, ludaeorum iuventutem per speciem sacramenti in provincias gravioris caeli distribuit, reliquos gentis eiusdem vel similia sectantes urbe summovit, sub poena perpetuae servitutis nisi obtemperassent. Expulit et mathematicos, sed deprecantibus ac se artem desituros promittentibus veniam dedit“. Oto informacje Suetoniusa (Tiberius, 36). O tych wypadkach znajdujemy również wzmiankę u Tacyta (Annales, II, 85) — „Actum (dom. in senatu) et de sacris Aegyptiis Iudaicisque pellendis, factumque patrum consultum, ut quattuor milia libertini generis ea superstitione infecta, quis idonea aetas, in insulam Sardiniam veherentur, coercendis illic latrociniis (a więc nietylko wygnanie, lecz również cel „odkomenderowania“!) et, si ob gravitatem caeli interissent, vile damnum; ceteri cederent Italia, nisi certam ante diem profanos ritus exuissent“.

Józef Flavius również wzmiankuje o powyższym fakcie (Antiq. XVIII. 3. 5); jako przyczynę podaje nadużycia przy zbiórce ofiar na rzecz świątyni Jerozolimskiej; ofiary te wśród prozelitów żydowskich były w tym czasie bardzo rozpowszechnione[5]. Tyberjusz rozkazuje żydom opuścić Rzym. Zaznaczmy jednak, że w poprzednim rozdziale

  1. Volkmann, o, c., str. 186. Suet. Aug. 65.
  2. Mommsen, o. c., str. 142—3.
  3. Zmigryder-Konopka Z. — Wystąpienie władzy rzymskiej i t. d., str. 51.
  4. W cytowanej wyżej (Nr. 28-a) pracy H. Sibera nie znajdujemy genetycznego wyjaśnienia istoty relegacji, którą autor oznacza terminem „Aufenthaltsbeschrankung“. (str. 68); stosowanie relegacji, jako kary, autor odnosi do epoki Tyberjusza.
  5. Ob. Juster J. — Les Juifs dans l’Empire Romain. T. I. Paryż, 1914, str. 377—385.