zbiega, Labienusa[1], który zająwszy u Partów wybitne stanowisko nie zawahał się nawet przed uzurpacją tytułu „Parthicus Imperator“[2]. W każdym razie Tomi, położone na kresach zasięgu władzy rzymskiej, z uwagi na położenie militarne nie nadawało się na miejsce osiedlania w trybie administracyjnym przeciwników politycznych; oczywiście możnaby przyjąć za niemal pewne, że ktokolwiek chciałby zbiec, ten musiałby zdecydować się na dożywotnie trwanie w zupełnej barbarji, albowiem świat kulturalny był pod zasięgiem rzymskiego imperium[3] jednakowoż faktem jest, że istniało wiele miejscowości, w których mógł osadzić August Owidjusza w warunkach dla siebie dogodnych, a dla skazanego również przykrych. Osiedlono go w Tomi, na frontowej placówce w terenie właśnie w tym okresie obsadzanym przez cesarskiego legata.
Opuśćmy na chwilę zagadnienie miejsca osiedlenia; musimy wrócić do tezy Volkmann‘a w sprawie skazania Owidjusza. Uważa on fakt ten za przykład t. zw. relegatio, którą rozpatruje w ramach dyskusji o władzy zapobiegawczo-administracyjnej cesarza Augusta, czyli w rozdziale o coercitio[4]. Volkmann wyprowadza relegację z zakresu kompetencji ojca rodziny, pater familias, nad osobami pozostającemi in manu, pod władzą jego[5]. Ponieważ August był „ojcem ojczyzny“ — pater patriae, przeto przysługiwałaby mu patria potestas w stosunku do wszystkich mieszkańców orbis Romanus[6].
- ↑ Quintus Labienus, syn. wybitnego generała armji cezarjańskiej, który następnie został jednym z wodzów armji przeciwcezarowej. Gdy Brutus i Cassius wysłali Quintusa do władcy Partów, Orodesa, pozostał on tam już i wpłynął na Orodesa, by ten wystąpił przeciw Antonjuszowi, Później uczestniczył Q. Labienus w wyprawie Pacorusa przeciw Rzymianom i z racji „sukcesu“ akcji przeciwrzymskiej przybrał tytuł „Parthicus Imperator“, który uwiecznił na monetach.
- ↑ Ob. Regling — Die antiken Miinzen. (Handbucher der staatlichen Museen zu Berlin). Berlin—Lipsk 1922. Str. 82.
- ↑ Ob. Vogt J. — Orbis Romanus. Tubingen. 1929. Str. 22—23.
- ↑ Volkmann, o. c. str. 183. i n. n.
- ↑ Por. Łapicki B. — Władza ojcowska w starożytnym Rzymie. Warszawa 1933. Str. 140 nn.
- ↑ Volkmann l. c. opiera się na poniżej przytoczonym tekście Seneki — de clementia I, 14, 1—2. (Nikt nie powinien chwytać się surowych metod postępowania, nie wyczerpawszy łagodniejszych). — „Nemo ad supplicia exigenda pervenit, nisi qui remedia consumpsit. Hoc, quod parenti, etiam principi faciendum est, quem adpellavimus Patrem Patriae non adulatione vana adducti. Cetera enim cognomina honori data sunt; Magnos et Felices et Augustos diximus et ambitiosae maiestati quidquid potuimus titulorum congessimus illis hoc tribuentes; Patrem
