W niniejszej pracy pragnę scharakteryzować urząd meddix’a kampańskiego wogóle, w szczególności zaś stanowisko tylekroć wymienionego meddix tuticus. Metodą moją będzie wzajemne uzupełnianie danych historycznych z danemi lingwistycznemi. Przedewszystkiem jednak pragnę scharakteryzować podkład społeczny omawianej magistratury, inaczej mówiąc, poprzedzić charakterystykę magistratury przez obraz grup społecznych występujących na terenie pewnych gmin środkowo — i południowoitalskich; uważam bowiem, że magistratura jako taka jest jedynie wykładnikiem życia społecznego i walki poszczególnych grup stanowych. Poglądy moje na tę kwestję wyraziłem w rozprawie p. t. Historja ustroju rzeczypospolitej rzymskiej (Przegląd Historyczny T. VIII. z. 2. Warszawa 1929) oraz w zarysie Geneza i istota rzymskiej tribus. (Pamiętnik V Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Warszawie. Lwów 1930 r.) Szczegółowe opracowanie tego tematu będzie prawdopodobnie przedmiotem oddzielnej rozprawy, której rękopis jest na wykończeniu.
Sam fakt, że w nazwie urzędu — meddix tuticus — zawarte jest określenie słowa meddix w formie przymiotnikowej — tuticus — dowodzi, że od analizy sensu tego określenia (wg. terminologji oskijskiej — túvtiks) należy rozpocząć badania.
Przymiotnik ten urobiony jest od rzeczownika touto (tabula Bantina; cf. τωϜτο Μαμερτινο w inskrypcji messańskiej) identycznego z umbryjskim terminem tuta, tota, tak częstym w słynnych tablicach iguwińskich.
Długi czas termin ten nie był poddawany interpretacji historycznej. Tłumaczono go w gramatykach djalektów oskosabelskich przez łacińskie słowo populus, względnie civitas, mieszając oba te pojęcia ze sobą. Tak
czyni m. inn. Weinstock.
Ostatnio przystąpiono do badań nad istotą tego terminu i to w paru miejscach zgoła od siebie niezależnie. Wymienić należy badania E. Täublera Die umbrisch-sabellischen und die römischen Tribus (Sitz.-Berichte der Heidelberger Akad. der Wissenschaften 1930 r.), Leifera (l. c.), G. Devoto Preistoria di lingua e di cultura („La Cultura“ Rivista mensile. N. S. Anno X fasc. 1. 1931); o moich badaniach, opublikowanych w r. 1929 i 1930 już wzmiankowałem.
Różnice poglądów są bardzo znaczne.
Devoto zestawia przedewszystkiem trzy pojęcia — civitas, populus, plebes. Civitas — równa się — „państwo“ (lo Stato); populus — to zespół uprawnionych i obowiązanych do służby wojskowej, przyczem ma to być słowo o pierwiastku nieindoeuropejskim i jako takie oznacza arystokrację, natomiast plebes (πλήϑος) to — „tłum niezorganizowany“.
Przechodząc do analizy terminów zawartych w tablicach iguwińskich podnosi Devoto przeciwstawienie między terminami arx Fisia, tota i poplu (cf. edycja Buck-Prokosch, p. 163 — 167); sądzi on, iż poplu — to zespół
