Takowe Doniesienie własną podpisuję ręką. Datt° w Nowogrodku 1806 Roku Miesiąca Augusta 3 Dnia.
Nie mamy dziś. niestety, bliższych szczegółów o tem, jak się zakończyła sprawa rodzinna Mickiewiczów z Soplicą, jakie były dalsze losy Soplicy, zwłaszcza w latach przełomowych 1810—12; nie wiemy, o ile Jan Soplica był podnietą dla duchowego i fizycznego portretu Jacka Soplicy. Ale, bądź co bądź, dokument Mikołaja Mickiewicza jest niezaprzeczonym dowodem, że postać Jacka Soplicy nie jest w poemacie zupełnem zmyśleniem, że owszem dała wątek głównej osobie powieści, zaczętej zrazu bez tytułu, a nazwanej w pierwszej wiadomości o nowym utworze krótko „poematem szlacheckim“. Plan jego był zapewne obmyślony początkowo w ogólnym zarysie, przyczem Mickiewicz przypuszczał, że rozmiarami utwór jego zbliży się do „Hermana i Doroty“ Goethego; w dalszej zaś perspektywie porządkowała się treść, może bezwiednie, pod wpływem romansów Walter-Scotta, które znał dobrze z lat uniwersyteckich i późniejszych.
Pierwotnie rozmiary „Pana Tadeusza“ miały być skromniejsze, na kilka ksiąg obliczone; Poeta uwiadamiał Odyńca d. 8 grudnia r. 1832: „piszę teraz poema szlacheckie w rodzaju Hermann i Dorotea; już ukropiłem tysiąc wierszy“... Pomysł pierwotny ograniczał się może do poznania Tadeusza z Zosią na tle sporu sąsiedzkiego o zamek Horeszków; przyczem miłość dwojga młodych (tak upragniona w tajemniczych planach Jacka Soplicy) napotykała ze strony Telimeny na powikłania romansowe, ze strony Gerwazego tradycyjne. Ale nad temi powikłaniami brała
