Strona:PL Adam Próchnik - Ignacy Daszyński życie praca walka.pdf/59

Ta strona została przepisana.

oparcie o większość N. K. N. Daszyński prowadzi energiczną walkę z Sikorskim.
W owym czasie, wobec konieczności konsolidacji polityki polskiej, powstało zagadnienie wstąpienia socjalistów do Koła Polskiego. Daszyński korespondował w tej sprawie z Piłsudskim, który doradził wstąpienie. Przed ostateczną decyzją udał się Daszyński osobiście do Piłsudskiego. W listopadzie 1915 r. był w Warszawie, a stamtąd udał się do obozu w Kołkach nad Styrem. Tam omówiono ostatecznie sprawę wstąpienia do Koła Polskiego. Decyzję tę zatwierdziła partja w styczniu 1916 r. W marcu w Wiedniu nastąpiło dokonanie tego faktu. Po osiemnastu latach parlamentarnej zawziętej walki socjaliści polscy w obliczu wyjątkowej sytuacji zdecydowali się zmienić swą taktykę. Jednym z pierwszych kroków Daszyńskiego w Kole było przeprowadzenie wniosku, że naród polski domaga się stworzenia niezależnego państwa polskiego złożonego z Królestwa i Galicji w związku z Austrją. Prowadził też ciągłą walkę z polityką werbunkową Departamentu Wojskowego. W ciągu roku 1916 bywał też Daszyński kilkakrotnie w Warszawie. W sierpniu przemawiał tam w rocznicę stracenia Traugutta. W listopadzie mówił do chłopów, sprowadzonych dla uczczenia Beselera, a rezultat był ten, że Niemcy potem nie chcieli go przez rok wpuszczać do Warszawy. Udał się też w roku 1916 do Budapesztu do premjera Tiszy, aby go pozyskać dla koncepcji austropolskiej, ale wysiłek ten był bezskuteczny.
Począwszy od wiosny 1916 roku szanse austropolskiego rozwiązania zaczęły coraz więcej maleć. Znalazło to ostateczny wyraz w listopadowym manifeście obu cesarzy, który orzekał stworzenie Polski z okrojonego Królestwa. Galicji zaś obiecano autonomję. Daszyński przekonywa się o nierealności dotychczasowej polityki. Staje zatem na stanowisku zasadniczej idei niepodległościowej, która zwolna znajdować będzie coraz szersze uzasadnienie w sytuacji wojennej. W maju 1917 r. zgłosił w Kole Polskiem wniosek stwierdzający, że „rezultatem wojny na ziemiach polskich ma być, wedle żądania narodu polskiego i wedle sprawiedliwości dziejowej, niepodległe państwo polskie, utworzone z ziem polskich i cały naród jednoczące“. W kilka dni potem poparł na Kole sejmowem wniosek, że „jedynem dążeniem narodu polskiego jest