historją człowieka, a historją wielkich wydarzeń politycznych, których był jedną ze sprężyn.
W r. 1925 wydał Daszyński w Warszawie broszurę p. t. „Wielki człowiek w Polsce“. Szkic psychologiczno — polityczny. Broszura ta jest poświęcona osobie Piłsudskiego. Daszyński pisał ją w okresie, kiedy Piłsudski był symbolem demokracji polskiej, kiedy wycofawszy się z życia publicznego mieszkał na ustroniu, otoczony nienawiścią całej reakcji polskiej. Pisze o nim z entuzjazmem, ale jedną z podstaw tego entuzjazmu jest wiara, której daje wyraz, że „Piłsudski nigdy nie myślał o dyktaturze, czem dowiódł wielkości swojej, jako męża stanu“. Gdy późniejsze wypadki zmusiły go do zmiany sądu o Piłsudskim, Daszyński zamierzał wydać nową pracę o nim, ale prace te przerwała choroba. Z początkiem r. 1926 wydrukował Daszyński w Warszawie obszerniejszą broszurę p. t. „Sejm, Rząd, Król, Dyktator. Uwagi na czasie“. W broszurze tej broni zasad republikańsko-demokratycznych, ale widzi ich wady i domaga się ich usunięcia, równocześnie jednak rozprawia się z modnemi złudzeniami monarchistycznemi i dyktatorskiemi. Stwierdza, że dyktatura „może być wstępem do ruchów rewolucyjnych, które mają tę własność, że wiadomo gdzie i kiedy się zaczynają, ale niewiadomo gdzie się kończą“.
Z końcem 1925 r. Daszyński zaczyna wracać do żywszej pracy politycznej i parlamentarnej. Od listopada obejmuje stanowisko wicemarszałka sejmu. Na przełomie lat 1925/1926 uczestniczy w XX kongresie P. P. S. w Krakowie, bierze żywy udział w dyskusji. Powrót do zdrowia nastąpił w przededniu doniosłych wydarzeń dziejowych, w czasie których Daszyńskiemu wypadnie odegrać ważną rolę.
Przewrót majowy przyjął Daszyński z sympatją. Znamy jego zapatrywania o Piłsudskim. Oczekiwał teraz szybkiego rozwoju Polski w kierunku demokracji i postępu społecznego. Szybko jednak zaczął orjentować się w prawdziwym charakterze przewrotu. Już w czasie dyskusji nad zmianą konstytucji uczuł się zmuszonym wystąpić przeciw koncepcjom rządowym idącym w kierunku ograniczenia praw społeczeństwa.
