Strona:PL Adolf Suligowski - Z Ciężkich Lat.djvu/128

starania w kierunku poparcia wywozu przez budowę kolei i wszelkiego rodzaju ułatwienia transportowe, jak również przez obniżanie opłat przewozowych.
 Wywiezione zboże, w razie nadmiernego nagromadzenia się na rynku zagranicznym, wywołać tam może obniżenie się cen i inne połączone z tem następstwa ekonomiczne. Okoliczność ta jednak mało obchodzi kraj, który dokonał wywozu, byleby tylko sprzedał zboże z pewnym zarobkiem. Tak było naprzykład z Ameryką. Gdy Stany Zjednoczone zalewać zaczęły zbożem swojem rynki zachodnio-europejskie, państwa zachodnie, a mianowicie Niemcy, Francya, Austro-Węgry, Portugalia i inne wobec upadku cen zmuszone były, dla ochrony produkcyi miejscowej, uciekać się do wysokich ceł dowozowych na zboże, lecz to niewiele obchodziło Amerykę.
 Co innego przepełnienie zbożem rynków wewnętrznych. Następstwa tego nie są dla państwa obojętne, spadek cen nie pozwala na ciągnięcie dochodów, w konsekwencyi produkcya musi się zmniejszać, co w gospodarstwie rolnem sprowadzić może obniżenie się kultury rolniczej. Objaw taki zasługuje na szczególną uwagę w państwie tak rozległem, jak rosyjskie, w którego skład wchodzą ziemie z najróżnorodniejszemi właściwościami i kulturami, przy rozmaitym klimacie i różnorodnych warunkach ekonomicznych.
 W ogólnej zasadzie nie należy dopuszczać do objawów, mogących przynosić szkodę dla istniejącej kultury rolniczej, czy to państwa wogóle, czy też poszczególnych jego części.
 W praktyce przy rozstrzyganiu tej kwestyi w każdym poszczególnym wypadku wyłania się mnóstwo trudności. Odnosi się to mianowicie do taryfikacyi wewnętrznego ruchu zbożowego, która odpowiadać winna potrzebom rolnictwa każdego okręgu państwa.
 Celem zrozumienia kwestyi, trzeba przedewszystkiem zwrócić uwagę na to, że zachodzą znaczne różnice w kulturze rolnej poszczególnych okręgów. Z danych, ogłoszonych przez departament rolnictwa, okazuje się, co następuje: