Pod względem kompetencyi magistratów, w myśl powyżej przytoczonych przepisów obok zadań charakteru ogólnopaństwowego, jak powinność wojskowa, pobór podatków i należności skarbowych, zbieranie materyałów statystycznych etc. włożono na nie sprawy gospodarcze miejskie i niektóre specyalne miejscowe, mianowicie przewodnictwo na zgromadzeniach cechowych, rzemieślniczych i kupieckich, urządzenie dozorów kościelnych i bóźnicznych, a nadto wyłącznie w Warszawie zawiadywanie lombardem miejskim i ubezpieczeniem nieruchomości od ognia. W dziedzinie spraw gospodarczych do magistratów należy: zbieranie wszelkiego rodzaju podatków i ciężarów miejskich; kasy miejskie i ich rachunkowość; asygnowanie należnych wypłat; dozór nad targami, miarami i wagami, nad wszelkim handlem i przemysłem; urządzenie rynków; utrzymywanie w należytym porządku bruków, dróg miejskich, mostów i t. p.; dokładne wypełnienie rozporządzonych robót; następnie — układanie projektów budżetu rocznego i projektów wszelkiego rodzaju ulepszeń w zarządzie, lub odnoszących się do własności miejskiej. Że zaś w myśl zasady ogólnej, wszystko to, co nie jest wskazane wprost przez prawo, nie może podlegać kompetencyi organów rządowych, zatem ani opieka nad biednymi, ani zapobieganie żebractwu, ani urządzanie zakładów dobroczynnych, lub lekarskich, ani udział w zabiegach około hygieny publicznej, ani oświata i wychowanie mas ludowych — nie wchodzą w program działalności magistratów, które w charakterze organów administracyjnych, pozostają obce tego rodzaju sprawom i przedsięwzięciom.
Aby zrozumieć skutki wynikającej stąd bezczynności, dość będzie zauważyć, że przy 9½ milionach mieszkańców w żadnem mieście, nie wyłączając Warszawy, nie istniało dotąd ani jedno muzeum miejskie, poświęcone jakiejkolwiek gałęzi sztuk pięknych, lub innych umiejętności; że w kraju
