samego magistratu. Ale już poza budżetem, nawet w wypadkach bardzo pilnej potrzeby, trudno zrobić coś pożytecznego i koniecznego. Następstwa takiego stanu rzeczy ujawniają się w ten sposób, że ważniejsze sprawy miejskie ciągną się nietylko latami, ale i dziesiątkami lat bez żadnego skutku. Dość przypomnieć np. tak żywotną sprawę dla Warszawy, jak prawidłowo urządzone rzeźnie, których, pomimo ich niezbędności, doczekać się nie było sposobu. Upłynęło już przeszło 30 lat od czasu, gdy ta kwestya została poruszona, rozpoczęła się pisanina, zrobiono propozycyę, posypały się projekty, domagano się wielokrotnych wyjaśnień i zmian i ... sprawa utknęła w tych długoletnich zabiegach. Temu lat 80, jeśli nie więcej, podniesiono kwestyę otworzenia ulic wzdłuż brzegów Wisły i urządzenia bulwarów. Niemało zapisano papieru w tej sprawie, ale rezultatów niema żadnych. Podobnyż los przypadł w udziale przedawnionemu już projektowi plantacyj naokoło miasta, na miejscu otaczających je wałów. Obecnie i wały znikają, plantacyj zaś jak nie było, tak niema — mówić się nawet o nich przestało.
Wyżej wspomniana Łódź znajduje się w warunkach sanitarnych, budzących ogólne protesty. Grunt, na którym wznosi się miasto, jest przesycony odpadkami ciał organicznych w stanie gnicia i rozkładu; woda do picia wszędzie zakażona i choroby septyczne szerzą się bezustannie jedna za drugą, ustając tylko w zimie dzięki rzadkim zresztą mrozom. Z powodu ogromnej ilości brudnych wód fabrycznych w mieście i konieczności ich usuwania, fabrykanci m. Łodzi w r. 1895 przygotowali własnym kosztem projekt kanalizacyi i urządzenia basenów osadowych, zaprosiwszy do tego odpowiednich specyalistów i wydawszy na to kilkadziesiąt tysięcy rubli. Projekt złożono w magistracie m. Łodzi w maju 1896 r., przyczem przemysłowcy oznajmili gotowość ułożenia planu poborów ze wszystkich fabryk i domów na utrzymanie tych urządzeń. Przeszło 7 lat, projekt gdzieś się zatrzymał i niema już mowy o kanalizacyi. Nieczystości składają wedle
Strona:PL Adolf Suligowski - Z Ciężkich Lat.djvu/159
Ta strona została uwierzytelniona.