Strona:PL Adolf Suligowski - Z Ciężkich Lat.djvu/161

w Królestwie Polskiem, przysłał do opinii warszawskiego generał-gubernatora projekt tymczasowych środków »dla zażegnania istniejących niedogodności«, uważając za »nieodbicie potrzebne« natychmiastowe usunięcie »bardziej rażących braków gospodarki miejskiej w tym kraju«. W projekcie tym zaproponowano przełożenie zatwierdzania budżetów miejskich na rządy gubernialne, a o ile dotyczy Warszawy i Łodzi, na generał-gubernatora, przy nadaniu tymże rządom gubernialnym i generał-gubernatorowi prawa do pokrywania przekroczeń budżetowych z kapitałów zasobowych miejskich, nadto zamierzono rozszerzyć kompetencyę rządów gubernialnych i magistratu m. Warszawy w sprawie wykonywania robót sposobem gospodarczym, bez licytacyi, również zamierzono w niektórych kwestyach gospodarstwa miejskiego nadać generał-gubernatorowi takie prawa, jakie przysługują dzisiaj ministrowi.
 Z tytułu tego projektu możnaby zrobić dwa spostrzeżenia. Przedewszystkiem należy wątpić, czy zatwierdzenie budżetów przez miejscowe organy administracyi przyniesie pożytek, a zwłaszcza, czy przyniesie korzyść pozostawienie im prawa swobodnego rozporządzania kapitałami zapasowymi miast. Doświadczenie w tej mierze zrobiono już kiedyś w Cesarstwie na zasadzie prawa o sposobie wykonywania ziemskich pieniężnych powinności. Brak kontroli ze strony władz wyższych spowodował ciągłe nadużycia, co zniewoliło z czasem rząd do uchylenia ustanowionego porządku i oddania napowrót budżetów pod zatwierdzenie organów centralnych. Powtóre, nie należy łudzić się nadzieją, że proponowane przez ministra środki co do budżetów, kapitałów i innych przedmiotów, zdołają wywrzeć poważny wpływ na bieg spraw miejskich i zapewnić należyte zaspokojenie potrzeb miejscowych. Być może, że skróci to nieco pisaninę kancelaryjną, ale tą drogą nie będzie można usunąć zasadniczych i oczywistych wad systematu.
 W miarę wzrostu miast, ich potrzeby i pożytki rodzą