jowej. Władza koncentrowała się w Petersburgu po ministeryach, a co do prowincyi, w każdej gubernii była regencya z gubernatorem na czele, mianowanym przez cesarza, w każdym zaś powiecie reprezentant władzy cesarskiej, zwany isprawnikiem. Ażeby to zmienić, odróżniono interesa ogólne od interesów miejscowych.
Zatrzymując pierwsze przy administracyi cesarskiej, sprawy miejscowe powierzono w guberniach i powiatach instytucyom miejscowym, wybranym przez mieszkańców, czyli powierzono je mieszkańcom samym. Instytucye te nazywane są wogóle ziemstwami.
W każdej gubernii i w każdym powiecie stworzono radę i jej komitet wykonawczy, czyli zarząd, który jest organem stałym i ciągle funkcyonującym.
To, co nadano prowincyom, nadano także i miastom. Na zasadzie ustawy z r. 1870 każde miasto posiada własną organizacyę, która składa się z rady i komitetu wykonawczego, czyli zarządu. Jest to autonomia lokalna, mały self-governement, brak mu tylko gminy wiejskiej, która w prawdziwem tego słowa znaczeniu dotąd w Rosyi nie istnieje. Rosya posiada tylko gminę chłopską, z organizacyą całkiem odmienną, niemającą nic wspólnego z instytucyami lokalnemi, o jakich powyżej była mowa. To wyjaśniwszy godzi się zapytać, jakże działają omawiane instytucye miejscowe? Ażeby zrozumieć ich działalność, trudności i kłopoty jakie muszą pokonywać, należy sobie uprzytomnić, że instytucye te powstały w monarchii, która nie przestała być absolutną i silnie scentralizowaną. Instytucye lokalne były jakby wsunięte w mechanizm administracyjny odmiennej natury i charakteru. Otóż w ten sposób urządzone i pod kontrolą władz administracyjnych, a specyalnie gubernatora i ministra spraw wewnętrznych postawione, zmuszane one były zawsze do uległości, co ich nie uchroniło nieraz od zatargów, nieraz bardzo poważnych, z temiż władzami. Jedno z ważniejszych nie-
Strona:PL Adolf Suligowski - Z Ciężkich Lat.djvu/167
Ta strona została uwierzytelniona.