Strona:PL Adolf Suligowski - Z Ciężkich Lat.djvu/170

Ta strona została uwierzytelniona.

Poza obrębem gminy samorządnej wiejskiej, istnieją w tym kraju tylko władze administracyjne.
Kraj podzielony jest na gubernie, posiadające regencyę gubernialną i gubernatora, gubernie podzielone są na powiaty, które mają zarząd powiatowy i naczelnika powiatu i dopiero w gminach wiejskich spotykamy naczelnika, wybranego przez mieszkańców gminy, zwanego wójtem i zgromadzenie gminne. Gminy te jednak są bardzo słabe, nie mają środków, nie mogą rozwinąć poważniejszej działalności i przyczyniać się prawdziwie do dobrobytu krajowego, słowem centralizacya administracyjna kompletna, o ile tylko można, panuje w tym kraju, tak samo, jak to było niegdyś w Rosyi przed 1864 r.
Władze administracyjne są powołane do zajmowania się sprawami zarządu, bez dopuszczenia ludności do jakiegokolwiek w tem udziału, że zaś to przekracza siły tych władz, najbardziej naglące potrzeby ludności nie znajdują zaspokojenia. Brakuje w tym kraju dróg lądowych, rzeki nie zostały uspławnione i nic się nie przedsiębierze dla ich uspławnienia, brakuje szkół początkowych, brakuje dobroczynności publicznej etc. etc.
Takie są fatalne i nieuniknione następstwa centralizacyi, która przekracza wszelką miarę.