ziemskiemi w obrębie państwa rosyjskiego i dlatego zapisuje wszystko, co posiada Maryi z Zagórskich hr. Grabowskiej, rodzonej siostrze Zdzisława, którego, jak się wyraził przy tymże zapisie, ona nie pokrzywdzi. Dopisek ten o niepokrzywdzeniu Zdzisława przez siostrę, wbrew odmiennemu w tej mierze poglądowi sądu okręgowego, dowodzi jasno, że siostra była tylko podstawioną, ale że w istocie wszystko zapisane zostało Zdzisławowi Zagórskiemu. Zmiana woli polegała na tem, iż w miejsce dwóch zapisobiorców Jana i Zdzisława Zagórskich przekazano wszystko jednemu pod imieniem jego rodzonej siostry. Dodać trzeba, że Jan i Zdzisław, chociaż pochodzący od Michała Zagórskiego, byli pomiędzy sobą bardzo dalekimi krewnymi, jak to z rodowodu z testamentu z r. 1884 wynika. Że temu testamentowi towarzyszyć musiał jakiś układ, jakieś porozumienie się z hr. Grabowską i z jej bratem, to wypływa z natury rzeczy i nie może chyba ulegać najmniejszej wątpliwości. Potwierdzają to listy własnoręczne Zdzisława Zagórskiego, pisane do zmarłego zaraz po tym zapisie i później pod datą 12 grudnia 1888 r. i 30 października 1892 r., z podziękowaniem za okazaną łaskę, które to listy w papierach spadkodawcy znalezione zostały.
Wiadomo nawet, że hr. Grabowska złożyła w ręce osoby trzeciej contre-lettre odpowiedniej treści. Gdyby zachodziła jeszcze potrzeba sprawdzenia tych okoliczności, to powołuję się na badanie świadków: Eustachego Zagórskiego, obywatela ziemskiego w Galicyi, u którego contre-lettre był złożony, oraz Stanisława Kuźnickiego, dzierżawcy dóbr Krężnica Okrągła, któremu zmarły zwierzał się, iż majątek swój pod imieniem hr. Grabowskiej przeznaczył dla Zdzisława Zagórskiego.
Oczywiście, testament ten wynikał nie tyle z wolnej i samoistnej woli zmarłego, ile raczej z suggestyi, której się poddał, znajdując choć niesłusznie ujście dla swojej idei rodowej. Należy przytoczyć, że cały ten dokument wraz z rozporządzeniem z r. 1884 i innymi dodatkami zmarły złożył
Strona:PL Adolf Suligowski - Z Ciężkich Lat.djvu/229
Ta strona została uwierzytelniona.