Strona:PL Agaton Giller-Opisanie zabajkalskiej krainy w Syberyi t. 1 054.jpeg

szkoły, a w niej nigdy nie było nauczyciela. Nie mało jest takich szkół w Moskwie, które tylko w statystyce powiększają oświatę, a w rzeczywistości nie przynoszą żadnej korzyści.
 System wychowania w Prusach, Badenie, gdzie rodziców, nie mających oświaty, zmuszają do posyłania dzieci do szkół, powinien być wprowadzony w całej Słowiańszczyznie, w ogóle bardzo leniwej do nauki; inaczej oświata zbyt powoli rozszerzać się będzie. Powiedzieć jeszcze wypada, że w Dauryi, której ludność składa się z wolnych wieśniaków, osiedleńców katorżnych, górników i kozaków, liczba umiejących czytać pomiędzy górnikami i kozakami większą jest niż pomiędzy włościanami. Te dwie klasy społeczeństwa zostają pod surowszą dyscypliną władzy, a od wykonywania trudnych obowiązków mogą się tylko drogą nauki uwolnić, ztąd też mają i większy pochop do szkoły.
 Posuwając się ku północy doliną Ingody, podróżny po kilkumilowej od Klucz podróży, przejeżdża nad jezioro Kinon, mające kilka wiorst obwodu, położone na sfalowanej równinie pomiędzy kotliną Ingody i kotliną rzeki Czyty. Woda rozwesela każdy krajobraz, widok też wsi Kinon za jeziorem położonej i na pasmo Jabłonowe, zamykające horyzont jakby wielkim szańcem, należy do piękniejszych w okolicy. Cokolwiek dalej na północ, na tem samem błoniu pod górami są jeszcze dwa jeziorka, mniejsze od Kinonu: do jednego wpada strumyk Szilnikowa, drugie nazywa się Ostrowno.
 Od Kinonu droga spuszcza się w dolinę Czyty, szeroką i obfitującą w błonia i łąki. Przejechawszy rzekę Czytę w bród, wjeżdża się do miasta Czyty, malowniczo położonego między górami pod 52° 2′ szerokości a 131° 10′ długości geogr. od Ferro.
 Czyta przed kilku jeszcze laty była wioską, dopiero roku 1851 została ogłoszoną jako miasto i stolica wówczas utworzonego zabajkalskiego obwodu. Wzniesienie i wzrost swój winna jest Czyta jenerał-gubernatorowi wschodniej Syberyi, Mikołajowi Murawiewowi Amurskiemu, człowiekowi, którego rządy (od 1848. r.) są epoką wzrostu handlu i znaczenia politycznego tutejszej krainy. Obdarzony wyższym umysłem, dał popęd