w wschodniej Syberyi do myślenia i nowego życia. Przyłączył prowincyę amurską i usuryjską do Syberyi i przez to otworzył dla niej drogi handlowe do Ameryki, Japonii i wszystkich krain nad kotliną Wielkiego oceanu położonych; rzucił myśl uorganizowania floty moskiewskiej na Wielkim oceanie, utworzył znaczną siłę zbrojną za Bajkałem, zapewniająca przewagę Moskwy w wschodniej Azyi. Szczęśliwy na polu politycznego działania, mniej był szczęśliwy w wytępianiu sprzedajności urzędników, w prześladowaniu ich nadużyć, zdzierstw i t. p. Energicznego charakteru i despota, więc też z energią tępił i karał nadużywających swej władzy urzędników. Wielu wypędził ze służby, a wielu młodych, z nowemi pojęciami i liberalnych ludzi obdarzył swojem zaufaniem i podnosił ich do wyższego stopnia urzędów. Ci młodzi umieli się podobać jenerałowi i otoczyli go pochlebstwem, z poza którego nie mógł spostrzedz ich nadużyć i postępowania zupełnie podobnego do postępowania tych, których dawniej prześladował. Ci nowi cywilizowani zdziercy, popsuli jenerałowi opinię, na którą słusznie i rzeczywiście pracował. Dostępny dla ludu, bronił gdzie mógł jego praw i swobody; żołnierze go lubią, bo wiedzą, że ich nie pozwala chłostać bez miary i że zniósł zbyteczną surowość dyscypliny; lud chociaż musiał ponieść wiele ofiar w kwestyi przyłączenia Amuru, nie stęka i zadowolniony jest z jenerała, który po ludzku a nie po wojskowemu z nim przemawia. Z wygnańcami politycznemi postępuje łagodnie, z szacunkiem i względnością, okazując się człowiekiem rozumu i serca, urzędnikiem pełnym tolerancyi i pięknej ambicyi. Zasłużył się Moskwie, ale co jest rzecz bardzo rzadka, dobrze zasłużył się i ludzkości, chociaż nie umiał wykorzenić złego dawną rutyną i systematem Mikołajowskim, głęboko wprowadzonego w naturę moskiewską.
Czytę, jako leżącą w środku Zabajkala, na początku wodnej komunikacyi z oceanem Wielkim, Murawiew wybrał na stolicę Zabajkala i wyjednał dla nowego miasta przywileje mające na celu jego wzrost.[1] Korzystne przywileje i ko-
- ↑ Mieszkańcy miasta na lat 10 uwolnieni są od wszelkiego podatku, lecz za to każdy mieszczanin obowiązany jest w przeciągu lat 3. wystawić dom
