Strona:PL Agaton Giller-Opisanie zabajkalskiej krainy w Syberyi t. 1 080.jpeg

Ta strona została skorygowana.

rodem z Warszawy, za udział w związku propagandycznym 1843. r. odkrytym, przysłany do nerczyńskich kopalni; Michał Lewicki, brat Celsa, za udział w związku księdza Scegiennego; Alojzy Tarkowski, także za udział w związku ks. Scegiennego, obydwaj posłani do kopalni i Ludwik Taraszkiewicz ze Żmudzi, powstaniec 1831. roku, emigrant, za powrót do kraju w 1847. r. w roli emisaryusza, posłany do nerczyńskich kopalni. Wszyscy są teraz na osiedleniu, (1855); założyli tu folwark, na którym wspólnie prowadzą rolne gospodarstwo.
Od Wierch Czyty posuwając się dalej w górę rzeki, podróżny na przestrzeni kilku mil napotyka wsie Sziszkinę, Burgeńsk i inne, dalej dolina razem z pasmem Jabłonowem zmienia kierunek na wschód i aż do swoich źródeł jest niezaludnioną. Rzeka Czyta wypływa z Jabłonowych gór; w wierzchowiskach jej są wysokie szczyty (golce), zwane: jeden Saran, a drugi Songicam. Od doliny Czyty przeszedłszy przez Jabłonowe pasmo, podróżny wejdzie w doliny należące do systematu wód Witimu, w których przed kilku laty odkryto bogate pokłady złota.
Dla dopełnienia opisu miasta Czyty, powiedzieć należy, że Amerykanin Collins, ajent jakiegoś handlowego towarzystwa ze Stanów Zjednoczonych, podróżował w 1856. roku po Zabajkalu i podał rządowi projekt do wybudowania kolei żelaznej od Czyty do Irkucka kosztem tegoż towarzystwa. Kolej ta bez wątpienia byłaby bardzo pożyteczną dla tutejszej krainy, a ułatwiając komunikacyę z oceanem Wschodnim, ożywiłaby handel moskiewski z Ameryką, Chinami i Japonią. Collins żądał, ażeby ziemie, przez które przeprowadzi kolej, po obu stronach drogi na wiorstę czy też na dwie były oddane ze wszystkiem, co się w ziemi znajdzie, na zupełną własność towarzystwa. Dla tego to warunku głównie, projekt Amerykanina został w 1857. r. w Petersburgu odrzucony; niedalekim jest jednak czas, w którym wschód Azyi połączony zostanie koleją żelazną z Europą, która dziesięćkroć razy zwiększy tutaj potęgę i znaczenie Moskwy, groźne dla interesów i całości innych państw Azyi i Europy.